Saray mutfağının en beğenilen ve nadide tanımlarından biri olan Yumurta-yı Hümayun, Osmanlı İmparatorluğu’nun şık ve varlıklı yemek kültürünün bir modülü olarak sofralara gelirdi. Padişahlar ve saray halkı için hazırlanan bu özel tanım, yumurtanın en şık haliyle pişirilip süslenmesiyle dikkat çekerdi.
Yumurta, sade bir besin olmaktan çıkarak, baharatlar ve ihtimamla hazırlanan gereçlerle sarayın ihtişamına uygun bir lezzete dönüşürdü. Saray mutfağında her yemeğin bir ritüel olduğu üzere, Yumurta-yı Hümayun da şık sunumu ve özel pişirme teknikleriyle dikkat çekiyordu.
Osmanlı periyodunun zarafetini ve mutfak kültürünü yaşatan Yumurta-yı Hümayun, yumurtanın lüks ve özel bir biçimde pişirilip sunulmasıdır. Saray mutfağında kullanılan incelikli tekniklerle, sade gereçler harikulâde bir lezzete dönüştürülürdü. İşte adım adım bu özel tanım:
Soğan suyunun saça yararları nelerdir? 
Malzemeler:
4 adet taze yumurta
2 yemek kaşığı tereyağı
1 su bardağı süt
1 yemek kaşığı un
1 çay kaşığı tuz
1 çay kaşığı karabiber
1 tutam kırmızı toz biber
1-2 kısım taze dereotu yahut maydanoz (süsleme için)
Yapılışı:
Tereyağı ile başlama: Tereyağını tavada eritin. Unu ekleyip yavaşça kavurun. Unun kokusu çıkmaya başlayınca, sütü azar azar ekleyin ve daima karıştırarak pürüzsüz bir sos elde edin.
Sosun pişmesi: Süt ile un karışımını kısık ateşte karıştırarak pişirin. Sos yoğunlaşmaya başlayınca tuz ve karabiber ekleyin.
Yumurtaları ekleyin: Hazırladığınız bu beşamel sosun içine, farklı bir kapta çırpılmış yumurtaları dikkatlice ekleyin. Yumurtaları eklerken süratli karıştırmayın ki yumurta kesimleri sosla güzelce bütünleşsin.
Düşük ısıda pişirme: Kısık ateşte, yumurtalar tam pişene kadar karıştırmadan pişirin. Yumurta, karışım içinde yumuşak ve kremsi bir kıvam almalıdır.
Süsleme: Karışımı bir tabağa alın ve üzerini kırmızı toz biber ve ince kıyılmış dereotu yahut maydanoz ile süsleyin.
Sunum: Yumurtayı Hümayun’u sıcak olarak, yanında taze ekmek yahut saray mutfağının başka mezeleri ile servis edebilirsiniz.
Yumurtayı Hümayun’un Püf Noktaları:
Yumurtayı sos karışımına eklerken fazla karıştırmaktan kaçının, bu sayede yumurta sosla bütünleşir ve kadifemsi bir kıvam elde edilir.
Saray mutfağına mahsus bu tanımı sade gereçlerle yapabilirsiniz, lakin yumurtanın pişirme sürecinde sabırlı olmak değerli.
Yumurtayı Hümayun’un Saray Mutfağındaki Değeri:
Bu tanım, saray sofralarında yumurtanın nasıl daha şık ve lüks bir hale getirildiğini gösteren harika bir örnektir. Bilhassa padişah sofralarında sunulan Yumurtayı Hümayun, Osmanlı’da güçlü ve gösterişli mutfağın bir yansıması olarak kabul edilirdi.