Türk mutfağının unutulmaya yüz tutmuş lezzetlerinden biri olan Piruhi, tarihî bir miras ve damak şölenidir. Osmanlı mutfağından günümüze ulaşan bu tanım, mantıya benzeyen fakat farklı materyal ve tekniklerle hazırlanan özel bir yemektir.
İnce hamurun içine doldurulan lezzetli harcı ve üzerine dökülen yoğurt ya da tereyağı sosu ile sofraları şenlendiren Piruhi, aslında geçmişte “varlıklı sofraların mantısı” olarak bilinir.
Piruhi, mantıya benzeyen lakin daha farklı bir iç harca ve daha ince bir hamura sahip olan klâsik bir yemektir. Tarih boyunca Anadolu’nun farklı yörelerinde farklı hallerde hazırlanmış ve bilhassa özel gün sofralarında yer almıştır.
Osmanlı devrinde peynirle doldurulan versiyonu tanınan olmuş, günümüzde ise etli ya da patatesli çeşitleri de yapılmaktadır.
Malzemeler
Hamur İçin:
2 su bardağı un
1 adet yumurta
Yarım su bardağı su
1 çay kaşığı tuz
İç Harç İçin:
200 gram lor peyniri (veya beyaz peynir)
1 tutam maydanoz (ince kıyılmış)
Tuz ve karabiber
Üzeri İçin:
2 yemek kaşığı tereyağı
1 tatlı kaşığı toz kırmızı biber
1 kase yoğurt
2 diş sarımsak
Piruhi Nasıl Yapılır?
1. Hamur Hazırlığı:
Unu geniş bir kaba alın ve ortasını açarak yumurta, tuz ve suyu ekleyin.
Ele yapışmayan, sert kıvamlı bir hamur yoğurun ve üzerini örterek 20 dakika dinlendirin.
2. İç Harç Hazırlığı:
Lor peynirini bir kaba alın, ince kıyılmış maydanoz, tuz ve karabiber ile karıştırarak harcı hazırlayın.
3. Hamurun Açılması ve Kesilmesi:
Dinlenen hamuru iki modüle bölün ve ince bir formda açın.
Açılan hamuru küçük kareler halinde kesin.
4. Piruhilerin Hazırlanması:
Her bir hamur modülünün ortasına hazırladığınız peynirli harçtan koyun.
Hamuru üçgen biçiminde kapatın ve kenarlarını uygunca bastırarak kapatın.
5. Pişirme:
Piruhileri kaynayan tuzlu suda yaklaşık 5-7 dakika kadar haşlayın ve süzün.
6. Sos Hazırlığı:
Tereyağını eritin, kırmızı biberi ekleyerek yavaşça kavurun.
Sarımsaklı yoğurdu hazırlayın.
7. Servis:
Haşlanan piruhileri servis tabağına alın, üzerine sarımsaklı yoğurt gezdirin ve tereyağlı sosu dökerek sıcak servis edin.
Piruhi Yaparken Püf Noktaları
Hamurun İnceliği:
Hamuru çok ince açarak piruhilerin daha hafif ve lezzetli olmasını sağlayabilirsiniz.
İç Harç Seçimi:
Geleneksel tanımda lor peyniri kullanılır lakin dileğe nazaran patates püresi yahut kıyma harcı da tercih edebilirsiniz.
Hamurun Kenarlarını Kapatma:
Hamurun kenarlarını yeterlice kapatarak haşlama sırasında açılmasını engelleyin. Bunun için parmak uçlarınızla hamuru sıkıca bastırabilirsiniz.
Sosun Lezzeti:
Tereyağına kırmızı biber dışında nane ya da pul biber ekleyerek aromayı zenginleştirebilirsiniz.
Piruhi’nin Farklı Sunumları
Kızartılmış Versiyon:
Haşlama yerine yağda kızartarak çıtır bir lezzet elde edebilirsiniz.
Fırında Pişirme:
Haşlanmış piruhileri, üzerine yoğurt ve sos gezdirip fırında kısa mühlet pişirerek farklı bir sunum hazırlayabilirsiniz.