Aşırı hava olayları, sıcaklık rekorları, gıdada yaşanan
krizler ve su sorunu derken 2023 yılı sıcak hava modeli El
Nino’nun da etkisiyle iklim değişikliği açısından epey
sıkıntılı geçiyor. Yılın son günlerinde yapılacak olan bir
etkinlik var ki küresel ölçekte herkesi yakından ilgilendiyor:
COP28.
COP28, 30
Kasım-12 Aralık 2023 tarihleri arasında Birleşik Arap
Emirlikleri’nin (BAE) Dubai kentinde düzenlenecek. Biraz etkinliğin
geçmişinden söz edersek Taraflar Konferansı (COP), Birleşmiş
Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi’nin (UNFCCC)
ana karar alma organıdır. COP’un ilk zirvesi Mart 1995’te
Almanya’nın Berlin kentinde düzenlendi ve her yıl UNFCCC’nin
himayesinde farklı ülkelerde düzenlenmeye devam ediyor.
1.5
SANTİGRAT DERECE NEDEN ÖNEMLİ?
COP28’in
Paris Anlaşması gereğince de kabul edilen uzun vadeli küresel
sıcaklık artışlarını 1.5°C ile sınırlandırılmasına destek
olması için fosil yakıt endüstrisinde beklenmedik değişiklikler
önermesi umut ediliyor. Özetle kademeli olarak azaltma yerine
aşamalı olarak durdurmayı öne çıkarmak ve bu konuda konferansa
katılan ve fosil yakıt endüstrisinden olan delegeleri ikna etmek
gerek.
Aynı zamanda ilk kez bir COP zirvesine bir CEO başkanlık
ediyor. Dr. Sultan Ahmed Al Jaber’in Abu Dabi Ulusal Petrol
Şirketi’nin CEO’su olması nedeniyle iklim eylemcileri COP28’i
gezegenin iklim hedeflerinden uzakta kalacak bir zirve olarak
tanımlıyor. Unutmadan kendisi Birleşik Arap Emirlikleri’nin
yenilenebilir enerji şirketi Masdar’a liderlik ediyor.
BM Genel
Sekreteri Antonio Guterres da COP28’i sanayi öncesi sıcaklıkların
1.5 santigrat derece üzerinde ısınmasını önlemek için uluslara
“Yeterli bir zaman çerçevesinde fosil yakıtların aşamalı
olarak durdurulmasına karar verme” fırsatı olarak tanımladı.
Bilim insanları ise bu kritik eşiğin yaşamın sürmesi için
önemli bir aşama olduğunu dile getiriyor. Ne yazık ki şu anda
yapılan harekete geçme tasarıları bu ivmeyle sürerse 2100
yılında dünya yaklaşık 2.5 santigrat derece ısınmış olacak.
Aşırı hava olaylarının sıklığı ve yoğunluğu ile deniz
seviyesinin yükselmesi ve buna bağlı iklim göçmenliği gibi geri
dönüşü olmayan kalıcı etkilerin küresel sıcaklıkları
azaltmak için ciddi adımlar atmadığımız sürece önemli ölçüde
artması bekleniyor.
KÜRESEL
STOK SAYIMI
İlk
küresel stok sayımı COP28’de sonuçlanacak. Küresel durum
tespiti, ülkelerin ve paydaşların Paris İklim Değişikliği
Anlaşması hedeflerine ulaşma yolunda birlikte nerede ilerleme
kaydettiklerini ve nerede ilerlemediklerini görmeleri için bir
süreç olarak görülüyor. Küresel stok sayımı küresel ısınmayı
1.5 santigrat derece ile sınırlama yolunda olmadığımızı
gösterdi. Ancak aynı zamanda ülkeler tarafından öne sürülen
çok çeşitli araç ve çözümleri de ortaya koydu. Hükümetler,
COP28’de küresel stok sayımına ilişkin bir karar alacak ve bu
karar, 2025 yılına kadar hazırlayacakları bir sonraki iklim
eylemi hedeflerini hızlandırmak için kullanılabilecek.
DİJİTAL
AYAK İZİ İÇİN DUYARLILIK
COP28’in
sitesinde sol üst köşede yer alan “düşük karbonlu sürüme
geçin” butonunu ve COP28, 90’dan fazla mutfak noktasında 1.5
santigrat dereceye uygun mönüler sunulacak olmasını ise çok
beğendim. COP28’i karbon nötr duruma getirme hedefinin bir
parçası olan bu yaklaşımlar enerji, dijital ayak izi ve gıda
üzerine çeşitli sorgulamalar adına küçük gibi gözüken büyük
adımlar.
COP28’DEN
ÖNE ÇIKAN BAŞLIKLAR?
– Sera gazı
emisyon açığının kapatılması için temiz enerji sektöründeki
yenilikçi yaklaşımlar ve temiz enerjinin 1.5 santigrat derece için
olan tartışılmaz önemi
– Daha
zengin ülkelerin daha düşük ekonomili ülkeler için kayıp ve
hasar finansmanlarını artırmaları.