İzmir Büyükşehir Belediyesi, kenti sarsıntılara karşı daha inançlı ve dirençli hale getirmek emeliyle yeni Sarsıntı Master Planı çalışmalarını başlattı. Bilimsel bilgiye dayalı ve çok disiplinli bir yaklaşımla hazırlanacak plan için DEÜ ve İYTE ile yapılan iş birliği protokolü, İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Dr. Cemil Tugay’ın katıldığı merasimle imzalandı. Merasimde konuşan Lider Tugay, “Bu çalışma tamamlandıktan sonra İzmir halkına, lokal idarelere, İzmir’deki öbür kurumlara yapılmış en büyük yeterliliklerden biri olacak” dedi.
İzmir Büyükşehir Belediyesi, yeni Zelzele Master Planı ile sadece mümkün sarsıntılarda oluşabilecek hasarları azaltmayı değil; kentin hayat kalitesini yükselten, tabiatla uyumlu ve uzun vadede sürdürülebilir bir dirençli kent modeli oluşturmayı hedefliyor.
İzmir’in ömür kalitesini yükselten, tabiatla uyumlu ve uzun vadede sürdürülebilir bir dirençli kent modeli oluşturmayı hedefleyen İzmir Büyükşehir Belediyesi, yeni Zelzele Master Planı için çalışmalara başladı. Hazırlanacak Zelzele Master Planı’nın iş birliği protokolü; İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Dr. Cemil Tugay, Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Rektörü Prof. Dr. Bayram Yılmaz ile İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü (İYTE) Rektörü Prof. Dr. Yusuf Baran’ın yanı sıra İzmir Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreteri Zeki Yıldırım, projede yer alan akademisyenler ve İzmir Büyükşehir Belediyesi bürokratlarının katıldığı merasimle imzalandı. Bütüncül ve önleyici bir yol haritası sunan Zelzele Master Planı, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin 2025–2029 Stratejik Planı’nda yer alan “Çoklu Krizlere Dirençli Kent Belediyeciliği” maksadıyla uyumlu olarak hazırlanıyor.
“Deprem Master Planı için birtakım ön çalışmalar yaptık”
Dokuz Eylül Üniversitesi Rektörlüğü’ndeki merasimde konuşan İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Dr. Cemil Tugay, tarihi bir gün yaşandığını söyledi. İzmir’de sarsıntıya yönelik çalışmaların, Birleşmiş Milletler tarafından yürütülen RADIUS Projesi kapsamında 1998 yılında başlatıldığını anımsatan Lider Tugay, “O günden bu güne bir master planı yapılmadı. Biz bunun çok kıymetli bir eksik olduğunu biliyorduk. Sarsıntı Master Planı için kimi ön çalışmalar yaptık. Herkes biliyor ki İzmir’de Ege Bölgesi’nde sarsıntı riski var” dedi.
“Şu anda alınmış bir ara var”
İzmir’in yer yapısının, fayların ve mevcut yapıların riskinin detaylı olarak kıymetlendirilmesi gerektiğini vurgulayan Lider Tugay, “Belediye bilhassa 30 Ekim sarsıntısından sonra kimi çalışmalar yaptı. Şu anda alınmış bir uzaklık var. Fakat İzmir Büyükşehir Belediyesi ailesi olarak şunu biliyoruz ki İzmir’in tamamının her türlü risk açısından mümkün olan en kapsamlı ve yanlışsız formda kıymetlendirilmesi lazım. Buna altyapıyı da dahil edeceğiz. Bundan sonraki imar planlamasını da dahil edeceğiz” diye konuştu.
“Bundan sonrasının çok daha uygun olacağına inanıyorum”
Bu çalışmaların son derece değerli olduğuna değinen Lider Dr. Cemil Tugay, şunları söyledi: “Bu çalışmanın tamamlanması, İzmir halkına, lokal idarelere, İzmir’deki başka kurumlara yapılmış en büyük yeterliliklerden biri olacak. Belirsizlikler, baş karışıklıkları hepsi giderilmiş olacak. Biz her iki üniversitemiz ile gurur duyuyoruz. Bugüne kadar çok âlâ niyetle herkes pek çok efor gösterdi. Ancak bundan sonrasının çok daha yeterli olacağına hakikaten inanıyorum. Bugüne kadar kente verdiğiniz katkılar için teşekkür ediyorum. Ne keyifli ki bu kentteyiz. Bu planı neden yaptığımızı hatırlamak için yalnızca 30 Ekim sarsıntısında yaşadığımız acıyı düşünmemiz kâfi. Yeni bir yıla giriyoruz. Ne 2026 ne de sonrası bize bu tıp acıları yaşatsın. Lakin yalnızca ‘inşallah’ demekle olmuyor. Burada ‘Kime vazife düşüyor’ derseniz, işte tam olarak o heyetle birlikteyiz. Buradan İzmir’e dair bir inanç hissinin, herkese âlâ hissettiren bir hissin çıkacağına da eminim. Hem bugüne kadar yaptıklarımız hem de bundan sonrası için her birinize çok çok teşekkür ediyorum.”
“Bu çalışmalarda yer almaktan memnunluk duyduk”
DEÜ Rektörü Prof. Dr. Bayram Yılmaz da üniversite olarak zelzele araştırmalarıyla ilgili, böyle bir iş birliği mutabakatının tarafı olmaktan ötürü büyük bir memnuniyet duyduklarını belirtti. Yılmaz, “DEÜ, Türkiye’de sarsıntıyla ilgili kısımların tam yer aldığı çok az sayıdaki üniversiteden biri. Üniversitemizde Sarsıntı Araştırma Uygulama Merkezi’miz var. Ama bu araştırma merkezimizin yetersiz kaldığını düşünüyoruz. Bunu daha ileriye taşımak üzere bir niyetimiz var. Bu araştırma merkezini tıpkı Boğaziçi Üniversitesi’nin Kandilli Rasathanesi ve Zelzele Araştırma Enstitüsü üzere bir konseptle enstitüye çevirmek üzere bir gidişimiz olacak. Bu merkez zelzele araştırmaları ve zelzele riskini azaltmaya yönelik araştırmalar için bir araştırma uygulama enstitüsü olarak düşünülüyor. Yani yalnızca sarsıntı olduktan sonra araştıran değil, risk azaltmaya yönelik çalışmaları ve teknolojileri de araştıran, geliştiren, uygulayan bir enstitü olmasını istiyoruz. Bu vesile ile İzmir Büyükşehir Belediyesi öncülüğünde yürütülen çalışmaların bir modülü olmaktan milletimiz, ülkemiz, hoş İzmir’imiz ismine da memnuniyet duydum” dedi.
“Yapacağımız bilimsel çalışmalar bir muvaffakiyet öyküsü, bir model proje olur”
İYTE Rektörü Prof. Dr. Yusuf Baran ise doğal afetlerin hayatın bir modülü olduğunu tabir ederek, şunları söyledi: “Aslında doğal afetler öldürmüyor. Tıpta nasıl önleyici tıp varsa doğal afetlerde de önleyici, akılcı, bilimsel formüller benimsenirse can kayıplarını, hasebiyle acılarımızı azaltabileceğimiz bir denklem kurgulayabiliriz. 30 Ekim zelzelesinde 117 insanımızı kaybettik. 6 Şubat zelzelesi bütün dünya için aslında bir deneyim oldu. İzmir için bu türlü bir çalışmanın büyükşehir belediyemiz ve Türkiye’nin çok değerli iki üniversitesi ile gerçekleştiriyor olması çok değerli. Umarım yapacağımız çalışmalar, alacağımız tedbirler can kaybı olmaksızın bu doğal afetleri aşabileceğimiz bir süreci bizlere yaşatır. Umarım burada gerçekleştirdiğimiz bu toplantı, attığımız imzalar, daha da değerlisi yapacağımız bilimsel çalışmalar bir muvaffakiyet öyküsü, bir model proje olur ve Türkiye’nin bütün kentlerinde de emsal uygulamaları daima birlikte gözlemleriz. Bu sürece öncülük ettiği için çok değerli liderimize, rektörümüze lakin asıl projeyi yapacak olan siz pahalı bilim insanlarımıza gönülden teşekkür ediyorum. Var olun.”
Koordinasyon kurulu oluşturuldu
Deprem Master Planı için Koordinasyon Kurulu oluşturuldu. Buna nazaran proje, DEÜ ile İYTE yürütücülüğünde yapılacak. Projenin koordinatörlüğünü DEÜ’den Prof. Dr. Özgür Özçelik üstlenirken; proje yürütücüleri ise DEÜ’den Prof. Dr. Hasan Sözbilir, Prof. Dr. Serhan Tanyel ile Prof. Dr. Hilmi Evren Erdin; İYTE’den Prof. Dr. Nurhan Ecemiş, Prof. Dr. Cemalettin Dönmez ve Prof. Dr. Engin Aktaş olarak belirlendi.
Tüm datalar tek çatı altında toplanacak
Deprem Master Planı, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin 2025–2029 Stratejik Planı’nda yer alan “Çoklu Krizlere Dirençli Kent Belediyeciliği” maksadıyla uyumlu olarak hazırlanıyor. Bu kapsamda İzmir’in afetlere karşı hazırlıklı, inançlı ve ömür kalitesi yüksek bir kent haline getirilmesi amaçlanıyor. Planın bilimsel altyapısı için yapı stoku envanteri, depremsellik ve tsunami araştırmaları, mikrobölgeleme etüt çalışmaları tamamlandığında, inançlı kent planlaması için gerekli tüm bilgiler tek çatı altında toplanmış olacak.
Yeni Master Planı bütüncül ve önleyici bir yol haritası sunuyor
İzmir Büyükşehir Belediyesi, şimdiki riskler, değişen iklim şartları ve artan kent nüfusu doğrultusunda yeni bir Zelzele Master Planı hazırlıyor. Yeni planın, muhtemel bir sarsıntı öncesinde İzmir’de alınması gereken tüm tedbirleri eşgüdüm içinde ele alan ana strateji dokümanı olması hedefleniyor. Plan kapsamında; yapılması gereken çalışmalar, birbirini tamamlayan bağımsız proje paketleri halinde tanımlanacak ve kentin tüm bileşenlerini kapsayan bütüncül bir yapı oluşturulacak.
8 ana başlıkta bilimsel çalışma
Deprem Master Planı için oluşturulan Koordinasyon Kurulu ile çalışmalar, İzmir’deki üniversitelerde vazife yapan akademisyenlerin yürütücülüğünde ilerliyor. Plan kapsamında 8 ana başlıkta çalışma yürütülecek. Çalışma alanları; jeolojik, jeofizik ve geoteknik ögeler ile sarsıntı tehlikesinin belirlenmesi, üstyapı ve altyapı ögeleri ve sarsıntı riski açısından kıymetlendirilmesi, sarsıntı bilgi altyapısının geliştirilmesi, kent planlama ve imar uygulamaları, türel ve idari düzenlemeler, mali kaynak ve finansman modelleri, eğitim, bilinçlendirme ve toplumsal hazırlık çalışmaları ile zelzele risk idaresi modelinin geliştirilmesi başlıkları olarak belirlendi.
Hedef yalnızca hasarı azaltmak değil, hayat kalitesini yükseltmek
İzmir Büyükşehir Belediyesi, Sarsıntı Master Planı ile sadece mümkün zelzelelerde oluşabilecek hasarları azaltmayı değil; kentin hayat kalitesini yükselten, tabiatla uyumlu ve uzun vadede sürdürülebilir bir dirençli kent modeli oluşturmayı hedefliyor.
İzmir’in zelzele hazırlığında 25 yıllık birikim
İzmir’de sarsıntıya yönelik kapsamlı çalışmalar, Birleşmiş Milletler tarafından yürütülen RADIUS Projesi kapsamında 1998 yılında başladı. Dünyada projeye başvuran 58 kent ortasından seçilen 9 kentten biri olan İzmir, Türkiye’de bu alanda öncü kentler ortasında yer aldı. Boğaziçi Üniversitesi ile İzmir Büyükşehir Belediyesi ortasında imzalanan protokol doğrultusunda yürütülen çalışmalar sonucunda İzmir Zelzele Master Planı 1999 yılında tamamlanmıştı. İzmir Sarsıntı Master Planı’nın 2026 yılı içinde tamamlanması öngörülüyor.
Deprem araştırmaları sürüyor
Kenti afetlere dirençli hale dönüştürmek isteyen İzmir Büyükşehir Belediyesi, kara ve denizde fay çizgilerine yönelik yürüttüğü araştırmaların yanı sıra, şimdiye kadar 94 bini aşkın yapının envanterini çıkardı. Mikrobölgeleme çalışmaları kapsamında 1 milyon 113 bin hektar alanda jeolojik etütler tamamlandı. Yeniden İzmir genelinde belirlenen 71 barınma alanı ve 2 bin 425 toplanma alanının alt yapısına yönelik çalışmalar sürüyor. Yapı envanteri, yer çalışmaları, kara ve denizde yapılan depremsellik araştırmaları, kente dair değerli bilgilerin elde edilmesini sağlıyor. Tüm bilgiler Zelzele Master Planı’na altlık oluşturacak.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı