İzmir Büyükşehir Belediyesi, afet idaresini sadece kriz anlarına değil, risklerin azaltıldığı, ömür kalitesinin yükseltildiği ve tabiatla uyumlu bir kent modeli üzerine kuruyor. Fay ve yer araştırmalarında kıymetli yol kat eden, 94 bini aşkın yapının envanterini çıkartan Büyükşehir Belediyesi, Yeni Sarsıntı Master Planı hazırlıklarını da başlattı. İzmir genelinde belirlenen 71 barınma alanı ve 2 bin 425 toplanma alanının altyapısına yönelik çalışmalar sürüyor. Büyükşehir; sarsıntı, sel, yangın, tsunami ve heyelan üzere çoklu afet risklerini bilimsel datalar ışığında azaltmayı amaçlıyor.
İzmir Büyükşehir Belediyesi Afet İşleri Dairesi Başkanlığı, kenti afetlere daha dirençli hale getirmek emeliyle bilimsel dataya dayalı, çok paydaşlı ve uzun vadeli bir yol haritasını hayata geçirdi. 2025–2029 Stratejik Planı kapsamında “Çoklu Krizlere Dirençli Kent Belediyeciliği” gayesiyle yürütülen çalışmalar ile inançlı, planlı ve dirençli bir kent modeli oluşturulması hedefleniyor.
Riskler bilimsel datalarla azaltılıyor
İzmir’de yapı güvenliğini ve kentsel dayanıklılığı artırmak emeliyle mikrobölgeleme, jeolojik-jeoteknik etüt ve yapı stoku çalışmaları aralıksız devam ediyor. Karşıyaka ilçesinde yaklaşık 2 bin hektarlık alanda başlatılan sismik mikrobölgeleme çalışmalarında bugüne kadar 52 sondaj kuyusu tamamlanırken, 120 noktada mikrogravite ölçümü gerçekleştirildi. Konak ve Bayraklı ilçelerinde ise 4 bin 650 hektarlık alanda yapılması planlanan yeni mikrobölgeleme çalışmalarına ait teknik hazırlıklar sürüyor.
Deprem ve tsunami tehlikesine karşı milletlerarası iş birliği
İzmir Büyükşehir Belediyesi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi ve İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü iş birliğiyle yürütülen “İzmir Depremsellik ve Tsunami Araştırması” kapsamında kentin kıyı kısımları için tsunami risk haritaları oluşturdu. Yaklaşık 30 bin farklı senaryonun değerlendirildiği çalışmalar sonucunda, 600 kilometrelik kıyı şeridi boyunca “Olasılıksal Tsunami Baskın Haritaları” hazırlandı. Bu çalışmalar doğrultusunda Seferihisar ilçesinin, UNESCO dayanaklı CosastWAVE Projesi kapsamında dünya çapında sertifikalandırılması için müracaat yapıldı. Proje kapsamında tsunami tahliye haritalarının oluşturulması, tabelaların yerleştirilmesi, eğitim ve tatbikatların gerçekleştirilmesi planlanıyor. Hedef, İzmir’in tüm kıyı ilçelerini tsunamiye hazır hale getirmek.
Heyelan ve taban riskleri haritalandı
İzmir’in 30 ilçesini kapsayan heyelan envanteri çalışmasıyla mevcut ve potansiyel risk alanları Coğrafik Bilgi Sistemi (CBS) ortamında haritalandı. Elde edilen bilgiler, kentsel planlama ve afet risk azaltma çalışmalarına altlık oluştururken, kritik bölgelerde alınması gereken mühendislik tedbirleri için teknik çalışmaların başlatılması planlanıyor.
İzmir ve etrafındaki faylar ele alınıyor
Öte yandan İzmir ve yakın etrafındaki faal fay sınırları, paleosismoloji çalışmalarıyla bütüncül biçimde ele alınıyor. Açılan hendekler sayesinde fayların geçmişte kaç zelzele ürettiği, tekrar aralıkları ve mümkün zelzele büyüklükleri belirleniyor. Çalışmalar yüzde 80 oranında tamamlandı.
Aktif faylar ve karada yapılan paleosismoloji çalışmalarıyla fay sınırlarının son 10 bin yıl içerisinde kaç zelzele ürettiği, sarsıntı üretme vakit aralığının kaç yılda bir olduğu ve azami kaç büyüklüğünde zelzele üretebileceğinin belirlenmesi amaçlanıyor. 25 adet etkin fay çizgisi üzerinde 2 metre genişliğinde, 4 metre derinliğinde yer yer 40 metre uzunluğunda 111 adet hendek lokasyonunda planlanan hendeklerden 90’ı (il hudutları içerisinde 64 adet, vilayet dışında 26 adet) tamamlandı.
94 bini aşkın yapının envanteri çıkarıldı
Kent genelinde yapı güvenliğini artırmaya yönelik yürütülen yapı stoku envanteri çalışmaları kapsamında Bayraklı ve Bornova ilçelerinde toplam 94 bin 733 yapının incelemesi tamamlandı. Öncelikli müdahale gerektiren yapılar belirlenerek ilgili ilçe belediyeleriyle paylaşıldı.
Karşıyaka ilçesinde ise 27 mahallede yürütülen çalışmalarda şu ana kadar 16 bin 906 yapının saha incelemesi tamamlandı. İzmir Büyükşehir Belediyesi, kent merkezindeki 11 ilçe başta olmak üzere tüm İzmir genelinde yapı stoku çalışmalarını tamamlamayı hedefliyor.
Yeni Sarsıntı Master Planı çalışmaları başladı
İzmir Büyükşehir Belediyesi, kentin afetlere karşı dirençliliğini artırmak hedefiyle yeni bir Sarsıntı Master Planı hazırlığına başladı. 2025–2029 Stratejik Planı kapsamında “Çoklu Krizlere Dirençli Kent Belediyeciliği” maksadıyla yürütülen çalışmalar, bilimsel datalarla desteklenen bütüncül bir yol haritası oluşturmayı amaçlıyor. Sarsıntı Master Planı kapsamında jeolojik ve jeoteknik yapı, üstyapı ve altyapı riskleri, kent planlama, hukuksal ve mali süreçler ile eğitim ve toplumsal faaliyetler olmak üzere 8 ana başlıkta çalışma yürütülecek. 2026 yılında tamamlanması hedeflenen plan; sarsıntı öncesi alınması gereken tüm yapısal, idari ve toplumsal tedbirleri tek bir çatı altında toplayacak.
Toplanma ve barınma alanları güçlendiriliyor
AFAD uyumunda yürütülen çalışmalar kapsamında İzmir genelinde 71 barınma alanı ve 2 bin 425 toplanma alanı belirlendi. Bu alanlara ait altyapı ve üstyapı iyileştirmeleri sürerken, tüm datalar Coğrafik Bilgi Sistemi üzerinden dijital ortama aktarılıyor. İzmir Büyükşehir Belediyesi, afetlere hazırlık çalışmalarını sırf bugünü değil, geleceği de garanti altına alacak biçimde sürdürerek ömür kalitesi yüksek, tabiatla uyumlu ve dirençli bir kent oluşturmayı hedefliyor. Toplanma alanları, barınma alanlarının kapasite yeterliliği, erişilebilirliği, altyapı donanımı (tuvalet, elektrik ve lojistik) bahislerinde uygulamaya dönük çalışmalar hayata geçirilecek.
Veriler kentsel dönüşüme rehber olacak
Elde edilen mikrobölgeleme, yapı stoku ve depremsellik dataları; kentsel dönüşüm alanlarının belirlenmesi, imar planları ve mühendislik projeleri için temel altlık olarak kullanılacak. İzmir Büyükşehir Belediyesi, bu bilgiler doğrultusunda kentin 11 merkez ilçesi başta olmak üzere tüm ilçelerinde zelzeleye karşı dayanıklılığı artırmayı hedefliyor.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı