Beşeri Sermaye Endeksi, bugün doğan bir çocuğun yaşadığı ülkede hâkim olan sıhhat ve eğitim koşulları göz önünde bulundurularak, 18 yaşına geldiğinde elde etmiş olması beklenen beşeri sermayeyi ölçmektedir. Metodolojisi Dünya Bankası tarafından belirlenmiş olan endeks; hayatta kalma (5 yaş altı), sıhhat ve eğitim olmak üzere üç bileşenden oluşmaktadır.
Endeks 0 ile 1 ortasında paha almakta olup, endeks kıymetinin 1’e yaklaşması bugün doğan bir çocuğun sahip olduğu kaliteli eğitim ve sıhhat şartları sonucunda, gelecekteki bir çalışan olarak üretkenliğinin en yüksek kıymette olduğunu tabir etmektedir.
Dünya Bankası tarafından ülke mukayeseleri için üretilen Beşeri Sermaye Endeksi, ulusal siyasetlere istikamet verebilmesi maksadıyla Türkiye için ülke düzeyinin yanı sıra vilayet düzeyinde de birinci defa bu haber bülteni ile resmi istatistik olarak yayımlanmaktadır.
Beşeri sermaye endeksi 2023 yılında 0,690 oldu
Beşeri sermaye endeksi, 2021 yılında 0,693 iken 2022 yılında 2021’e nazaran %0,5 artarak 0,696 oldu. 2023 yılında 2022’ye nazaran %0,9 azalarak 0,690 oldu.
Endeksin alt bileşenleri olan hayatta kalma 2023 yılında 2022’ye nazaran %0,3 azalarak 0,985 olurken, sıhhat 2023 yılında 2022’ye nazaran %0,2 artarak 0,966, eğitim ise 2023 yılında 2022’ye nazaran %0,8 azalarak 0,725 oldu.
Beşeri sermaye endeksi ve alt endeksleri, 2021-2023
Beşeri sermaye endeksi, alt endeksleri ve değişim oranları, 2021-2023
AB ortalama endeks kıymetinin Türkiye’den yüksek olduğu görüldü
Avrupa Birliği (AB) üyesi 27 ülkenin 2020 yılında endeks bedelinin ortalaması 0,730 oldu. AB-27 içinde endeks pahası en yüksek olan ülkelerin sırasıyla, 0,796 ile Finlandiya, 0,795 ile İsveç ve 0,793 ile İrlanda olduğu görüldü. Endeks bedelinin en düşük olduğu ülkeler ise sırasıyla 0,584 ile Romanya, 0,614 ile Bulgaristan ve 0,665 ile Slovakya oldu.
Beşeri Sermaye Endeks bedelinin AB üye ülkeleri ile mukayesesi, 2020
Beşeri sermaye endeksinin en yüksek olduğu vilayet Çanakkale oldu
2023 yılında vilayet düzeyinde en yüksek beşeri sermaye endeksine sahip vilayet, 0,781 ile Çanakkale oldu. Bu ili, 0,761 ile Antalya, 0,756 ile Erzincan, 0,755 ile Eskişehir ve 0,749 ile Rize izledi. Beşeri sermaye endeksi en düşük olan vilayet 0,599 ile Şırnak olurken, bu ili sırasıyla Ağrı, Şanlıurfa, Gümüşhane ve Muş izledi.
Beşeri sermaye endeksinin en yüksek ve en düşük olduğu 5 vilayet, 2023
İllere nazaran beşeri sermaye endeksi, 2023
Beşeri sermaye endeksinin en çok arttığı vilayet Çanakkale oldu
Beşeri sermaye endeksinin 2021-2023 yılları ortasında en çok artış gösterdiği birinci beş vilayet sırasıyla 0,026 puan ile Çanakkale, 0,022 puan ile Uşak ve 0,017 puan ile tıpkı paha artışına sahip Siirt, Antalya, Erzincan oldu. Birebir periyotta, beşeri sermaye endeksinin düşüş gösterdiği vilayetler sırasıyla 0,066 puan azalış ile Hatay, 0,059 puan azalış ile Adıyaman, 0,048 puan azalış ile Kahramanmaraş, 0,024 puan azalış ile Manisa ve 0,022 puan azalış ile Malatya oldu.
İllere nazaran beşeri sermaye endeksinin en çok arttığı ve azaldığı vilayetler, 2021-2023
İllere nazaran beşeri sermaye endeksi değişim oranı, 2021-2023
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı