El-Tel Sahası’nda Esad Rejiminin Katlettiği Binlercesi Gömülü
Esad Rejimi Sonrasında Suriye’de Yeni Toplu Mezarlar Ortaya Çıkıyor
El-Tel Bölgesi: En Büyük Toplu Mezar Alanlarından Biri
Suriye’deki Beşar Esad rejiminin devrilmesinin ardından, geçmişte rejimin zulmü altında yaşananlar gün yüzüne çıkmaya devam ediyor. 8 Aralık 2024’te muhaliflerin Şam’ı ele geçirmesiyle son bulan Esad yönetiminin, 2011-2024 yılları arasında işlediği insan hakları ihlalleri ve kitlesel ölümler, bir dizi toplu mezar alanının ortaya çıkmasına neden oldu. El-Tel bölgesi, bu toplu mezarların en büyüğü olarak kayıtlara geçti.
Ceset Nakliyeleri: Tırlarla Gönderilen Ölüm
Suriye’nin kuzeyinde yer alan El-Tel bölgesi, Esad rejimi tarafından toplu mezar olarak kullanılan bir alandı. 2011-2024 yılları arasında, başkent Şam’ın kuzeyindeki hastane morglarından, cezaevlerinden ve işkence merkezlerinden cesetler, Hüseyin Allavi adında bir tır şoförü tarafından taşındı. Allavi, “Her hafta iki tır ceset taşırdık, bazen her bir tırda 200-250 ceset bulunuyordu,” şeklinde ifade etti. Cesetlerin üzerinde isimler değil, sadece numaralar bulunuyordu. Cesetler, El-Tel ve çevresindeki 11 farklı noktaya gömülmüş, sonrasında dozerlerle üzeri kapatılmıştı.
İşkence İzleri: El-Tel’de Yeni Tanıklıklar
Hüseyin Allavi, nakledilen cesetlerin çoğunun erkeklere ait olduğunu ve üzerinde işkence izleri bulunduğunu açıkladı. “Çoğu ceset, ya genç ya da yaşlı erkeklerden oluşuyordu, kadın ve çocuk sayısı çok azdı,” diyen Allavi, cesetlerin taşınması sırasında yaşanan dehşet verici deneyimlerini de paylaştı. 2019 yılına kadar cesetlerin taşınmaya devam edildiği ve bu süreçte çok sayıda bedenin bozulduğunu belirten Allavi, nakledilen cesetlerin çoğunun soğutulmadığı için zamanla eridiğini de vurguladı.
Bölgede Kazı Çalışmaları Bekleniyor
Esad rejiminin devrilmesinin ardından, Suriye’de yeni toplu mezar alanları da ortaya çıkmaya devam etti. El-Tel bölgesindeki toplu mezarın ardından, Şam’ın Sibeyne bölgesinde ve Halep’in Nakkarin köyünde de yeni toplu mezarlar bulundu. Bu mezarlarda, devrik rejimin sivillere uyguladığı zulmün izleri ortaya çıkarken, bu mezarlarda yaklaşık 1500 kişinin cesedinin bulunduğu tahmin ediliyor.
Toplu Mezarlar: Suriye’nin Karanlık Geçmişi
El-Tel ve diğer bölgelerdeki toplu mezarların ortaya çıkması, Esad rejiminin işlediği suçları bir kez daha gözler önüne seriyor. 2011-2024 yılları arasında, Şam’ın Bağdat Köprüsü, Dera’nın İzraa ilçesi gibi bölgelerde de toplu mezarlar tespit edildi. Bu mezarlarda, aralarında çocukların da bulunduğu ceset kalıntıları bulundu. Suriye’nin farklı noktalarındaki bu mezarların kazılması, rejimin son yıllarındaki zulmün boyutlarını gözler önüne seriyor.
Güvenlik Güçleri ve Sivil Savunma Ekipleri Kazı Yapacak
Suriye hükümetine bağlı güvenlik güçleri ve sivil savunma ekiplerinin El-Tel bölgesinde kazı çalışmalarına başlaması bekleniyor. Gelecekte yapılacak bu çalışmaların, Suriye halkının karanlık geçmişine ışık tutması ve kurbanların kimliklerinin tespit edilmesi açısından büyük önem taşıdığı belirtiliyor. Rejim düşmeden önceki son günlerde yapılan ceset taşıma işlemleri, geçmişin karanlık izlerini gün yüzüne çıkarmaya devam ediyor.
Suriye’nin Yıkılan Geleceği: Geçmişin Hesap Verme Zamanı
El-Tel ve diğer bölgelerdeki toplu mezarlar, Suriye’nin yaşadığı trajedinin sadece bir yansıması. Esad rejiminin devrilmesiyle birlikte, bu katliamların sorumluları uluslararası hukuk önünde hesap verebilir. Ancak geriye kalan en büyük soru, binlerce hayatı kaybedenlerin adaletinin nasıl sağlanacağıdır. Suriye halkı, yıllardır süren zulme karşı sessiz kaldığı dönemde, şimdi tüm dünyaya bu karanlık geçmişin yüzleşmesi için çağrıda bulunuyor.
