Avrupa Konseyi Irkçılığa ve Hoşgörüsüzlüğe Karşı Avrupa Komisyonu (ECRI) hem Azerbaycan hem de Ermenistan ile ilgili ırkçılık ve hoşgörü sürecine ilişkin 2 farklı rapor yayınladı. Azerbaycan hakkında değerlendirmelerin yapıldığı raporda, Azerbaycan’ın birçok alanda olumlu gelişmeler kaydettiği vurgulandı.
ECRI’nin Azerbaycan hakkındaki raporunda, Azerbaycan topraklarında Ermenistan işgali nedeniyle insanların zorunlu göçe maruz kaldığı ve Azerbaycan nüfusunun uzun süreli çatışmalardan zarar gördüğü belirtildi.
Raporda, 2020 yılından itibaren Azerbaycan’da insan hakları konularının eğitim alanında müfredata dahil edildiği ve internet ortamındaki ırkçı, nefret söyleminin önlenmesi için mevzuatta önemli değişiklikler yapıldığı kaydedildi. Göçmenlerin hukuki statüsüne ilişkin resmi makamlarca yürütülen çalışmalar sayesinde 2021 yılında yasa dışı statüye sahip kişi sayısında yüzde 10’luk bir azalmanın gözlendiği belirtilen raporda, göçmenlerin devlet hizmetlerine erişiminin kolaylaştırıldığı, göçmenlere çalışma ve oturma izni verilmesinin hızlandırıldığı aktarıldı. Göçmenlerin Azerbaycan vatandaşlarıyla aynı sosyal koruma haklarından yararlandıklarına ve mültecilerin de iş gücü piyasasına erişebildiğine dikkat çekilen raporda, çok kültürlülüğün ve hoşgörünün Azerbaycan toplumunun ayrılmaz bir parçası olduğu vurgulandı.
“ERMENİSTAN’DA SİYASİ MUHALİFLERİ KARALAMAK İÇİN ‘AZERBAYCANLI’ VE ‘TÜRK’ TERİMLERİ KULLANILIYOR”
ECRI’nin Ermenistan ile ilgili hazırladığı raporda ise, ülkenin siyasi ve sosyal hayatında zaman zaman şiddet çağrıları da dahil olmak üzere nefret söylemi ile ilgili olayların meydana geldiğine dikkat çekildi. Bu bağlamda nefret söylemine örnek olarak Ermenistan’da iç bölünmelere yol açmak ve barış görüşmelerini engellemek amacıyla siyasi muhalifleri karalamak için “Azerbaycanlı” ve “Türk” terimleri kullanıldığı belirtildi. Ayrıca Azerbaycan toplumunun artık Ermenistan’da bulunmadığı ve ülkede yaşayan ya da ziyaret eden Türklerin sayısının bilinmediği vurgulandı. Raporda söz konusu mevzularda, Avrupa’daki çatışmalar ve çözülmemiş çatışmalarla ilgili aşırı milliyetçi, ırkçı nefret söylemi ve şiddeti önleme ve bunlarla mücadele etme konusundaki bildiriye ve Avrupa Konseyi İnsan Hakları Komiserinin ilgili tavsiyelerine uyulmasının önemli olduğu hatırlatıldı.
ECRI’nin raporunda ayrıca, Ermenistan yönetiminin toplumdaki çeşitliliğin ve hoşgörünün önemi konusunda farkındalığın artırılması konusunda çalışması gerektiği, siyasi-toplumsal, dini figürler (din adamları) ve nüfuzlu kişiler tarafından yapılan nefret söylemine karşı güçlü bir tepki sisteminin oluşturulması gerektiği ifade edildi. Raporda siyasi partiler için uygun davranış kurallarının tanımlanması, eğitim ve başka alanlardaki reformlar yoluyla etnik ve dine dayalı ayrımcılığın ortadan kaldırılmasına yönelik tavsiye verildi.