Devlet Konseyi Enformasyon Ofisi, Dışişleri Bakanlığı ve Çin Uluslararası Kalkınma İşbirliği Ajansı’nın ortaklaşa ev sahipliği yaptığı forumda, 100’e yakın ülke ve Birleşmiş Milletler (BM) kuruluşları da dahil olmak üzere uluslararası kuruluşlardan 300’ün üzerinde katılımcı yer aldı.
Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping foruma gönderdiği kutlama mesajında, Çin’in insan haklarının güvence altına alınarak korunmasının, kalkınmayla desteklenmesinin, karşılıklı saygı ve eşitlik ruhu ile yapılacak işbirliği çerçevesinde ilerletilmesinin savunucusu olduğunu belirtti.
Xi’nin mesajı, forumun açılış töreninde Çin Komünist Partisi (ÇKP) Merkez Komitesi Siyasi Bürosu üyesi ve ÇKP Merkez Komitesi Tanıtım Departmanı Başkanı Li Shulei tarafından okundu. Li ayrıca, forumun açılış konuşmasını yaptı.
Xinhua Haber Ajansı Başkanı Fu Hua, forumun açılış törenindeki konuşmasında, insan haklarının insanlığın bir kazanımı ve ilerlemenin simgesi olduğunu kaydetti. Fu, insan haklarına saygı gösterilmesinin ve bu hakların korunmasının, modern uygarlığın temel ilkesi ve ÇKP’nin değişmez hedefi olduğunu belirtti.
Çin’in başkenti Beijing’de Çarşamba günü başlayan Küresel İnsan Hakları Yönetişimi Forumu’nun açılış töreni, 14 Haziran 2023 (Fotoğraf: Li Xin/Xinhua)
ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ VURGUSU
Xi, kutlama mesajında, Çin’in Viyana Deklarasyonu ve Eylem Programı’nda yer alan ilkeler doğrultusunda hareket etmek, küresel insan hakları yönetişiminde daha fazla adalet, hakkaniyet, akıl ve kapsayıcılık için çaba göstermek ve ortak geleceğe sahip bir toplumun gelişimini desteklemek için dünyanın geri kalanıyla birlikte çalışmaya hazır olduğunu söyledi.
İnsan haklarının küresel anlamda ilerlemesinin ancak uluslararası toplumun tüm üyelerinin ortak çabalarıyla gerçekleştirilebileceğine ilişkin görüş, forumdaki birçok katılımcı tarafından ön plana çıkarıldı.
Orta Afrika Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı’nın uluslararası işbirliğinden sorumlu komisyon üyesi Saint Cyr Mazangue, “Dünya halklarının, insan hakları davasının ana aktörü, destekçisi ve yararlanıcısı olmasını sağlama yönündeki hiçbir çabadan kaçınmamalıyız,” dedi. Mazangue, bu konuda büyük ülkelerin sorumluluk üstlenmesi gerektiğini vurguladı.
Birçok katılımcı, uluslararası insan hakları konusundaki işbirliğine ilişkin olarak BM’nin rolünün ve insan haklarına ilişkin ilkelerinin önemine değindi.
BM İnsan Hakları Konseyi Danışma Komitesi’nden İnsan Hakları Uzmanı Liu Xinsheng yaptığı konuşmada, küresel insan hakları yönetişiminde BM Şartı’nın amaç ve ilkelerine uymanın büyük önem taşıdığını belirtti.
Uzman, gelişmekte olan ülkelere, küresel insan hakları yönetişiminin sağlıklı gelişimini ilerletmeleri için küresel yönetişime dahil olmaları, ayrıca demokrasi ve hukukun üstünlüğünü teşvik etmenin yollarını keşfetmeleri için daha fazla destek verilmesi gerektiğini söyledi.
Çin’in başkenti Beijing’de düzenlenen Küresel İnsan Hakları Yönetişimi Forumu sırasında birbirleriyle sohbet eden katılımcılar, 14 Haziran 2023 (Fotoğraf: Li Xin/Xinhua)
ÇİN’İN YAKLAŞIMINI BENİMSEMEK
Forumda, pek çok uzman Çin’in insan haklarına saygı gösterme ve koruma konusundaki yaklaşımını benimseyerek, bunun küresel insan hakları sorunlarının çözümüne yeni bir bakış açısı getirebileceğini kaydetti.
Kuhn Vakfı Başkanı Robert Lawrence Kuhn konuşmasında, Çin’in insan haklarına bakış açısının, Çin halkının ulusal yönetişime, özellikle de halkın demokrasisinin bütün süreçlerine katılım biçiminde kendisini gösterdiğini belirtti.
ÇKP’nin çağrısının, halkın düzenli siyasi katılımını artırmak, insan hakları ve hukukun üstünlüğünün korunmasını güçlendirmek ve halkın yasalara uygun şekilde geniş hak ve özgürlüklere sahip olmasını sağlamak olduğunu söyleyen Kuhn, halkın demokrasisinin bütün süreçleriyle gelişmesinin insan haklarını güçlendirdiğini belirtti.
Katılımcılar ayrıca, Çin’in özellikle Küresel Kalkınma İnisiyatifi ve Küresel Güvenlik İnisiyatifi olmak üzere kendi diplomasisine yansıyan insan haklarına bakış açısını ele aldı.
Ünlü Zambiyalı bilim insanı Fredrick Mutesa konuşmasında, Küresel Kalkınma İnisiyatifi ile kalkınma hakları arasındaki ilişkiyi değerlendirdi.
Uganda İnsan Hakları Komisyonu Komiseri Crispin Kaheru ise Küresel Güvenlik İnisiyatifi’ne ilişkin olarak, inisiyatifin çatışma yerine diyaloğu ve ittifaklar yerine ortaklıkları teşvik etmeyi amaçladığını, ancak daha da önemlisi, sıfır toplamlı oyun uzlaşıları yerine kazan-kazan anlayışına dayalı işbirliğini teşvik etmeye çalıştığını söyledi. Kaheru, “Çin sadece yol önermekle kalmıyor, aynı zamanda deneyimlerini de paylaşıyor” dedi.
Çin’in başkenti Beijing’de düzenlenen Küresel İnsan Hakları Yönetişimi Forumu sırasında yapılan konuşmaları dinleyen katılımcılar, 14 Haziran 2023 (Fotoğraf: Li Xin/Xinhua)
DİJİTAL ÇAĞDA İNSAN HAKLARI
Katılımcılar forumda, hızla gelişen dijital teknolojinin küresel insan hakları yönetişimine getirdiği yeni fırsatlara ve zorluklara da değindi.
Tsinghua Üniversitesi Gazetecilik ve İletişim Fakültesi Öğretim Üyesi Profesör Shi Anbin, dijital yönetişimin kritik döneminde, Küresel Güney’deki ülkelerin Güney-Güney işbirliğini sürdürmeleri, uluslararası teknoloji etkileşimini ve işbirliğini derinleştirmeleri ve yerli inovasyonları teşvik etmeleri gerektiğini söyledi.
Dijital teknoloji, birtakım zorluklar yaratsa da ülkeleri insan haklarını birçok yönden ilerletmeleri konusunda da güçlendirdi. Arjantin’deki La Plata Ulusal Üniversitesi Hukuk ve Sosyal Bilimler Fakültesi Çin Araştırma Merkezi Koordinatörü Maria Francesca Staiano, Arjantin’in halkın eğitimini geliştirmek ve yoksulluğu azaltmak için dijital teknolojiyi kullanım biçimini anlattı.
Staiano,Çin’in BM Sürdürülebilir Kalkınma Hedefine yeni katkılar sağlamak üzere dijital teknoloji de dahil olmak üzere çeşitli alanlarda Latin Amerika ülkeleri ve Karayipler’le işbirliğini artırması yönündeki umutlarını dile getirdi.