Sabancı Üniversitesi İstanbul Milletlerarası Güç ve İklim Merkezi’nin (IICEC) düzenlediği IICEC Konferansı’na bu yıl T.C. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek onur konuğu olarak katıldı. Bakan Şimşek, ‘Ekonomik Büyüme ve Güç: Geleceğin İktisadını Şekillendirmek’ temasıyla gerçekleştirilen konferansta, global ekonomik büyüme ve Türkiye iktisat siyasetlerine dair bir sunum yaptı. Şimşek, “Türkiye global entegrasyon, yapısal dönüşüm ve enflasyon üzerinden daha verimli daha rekabetçi bir iktisada kavuşacak” dedi.
Sabancı Üniversitesi İstanbul Memleketler arası Güç ve İklim Merkezi (IICEC) tarafından her yıl düzenlenen IICEC Konferansı 24 Aralık’ta ‘Ekonomik Büyüme ve Güç: Geleceğin İktisadını Şekillendirmek’ temasıyla gerçekleştirildi. T.C. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in onur konuğu olarak katıldığı konferansa, Sabancı Üniversitesi Kurucu Mütevelli Heyeti Lideri Güler Sabancı ile Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) Lideri ve IICEC Onursal Lideri Dr. Fatih Birol ev sahipliği yaptı.
“Uzun vadeli global büyümenin önünde önemli meseleler var”
T.C. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, küresel ekonomik büyüme ve Türkiye iktisat siyasetlerine dair strateji ve öncelikleri paylaştığı konuşmasında, uzun vadede global büyümeyi sınırlayan yapısal faktörlere değindi. Şimşek, “Son 30 40 yılda 5’er yıllık büyüme iddialarına baktığımızda şu anda büyüme kestirimlerinin en düşük olduğu devirdeyiz. Uzun vadeli global büyümenin önünde önemli sıkıntılar var. Petrol ve doğalgaz fiyatlarını sınırlayacak en kıymetli faktör, Çin’le birlikte bu durumdur. Ticarette artan korumacılık da büyümenin önündeki en değerli faktörlerden biri. Mal ticaretinde karşılaştığımız sınırlama; hizmet, yatırım ve finansa da sirayet etmeye başladı. IMF’nin yaptığı bir çalışmaya nazaran bu biçimde giderse, Fransa ve Almanya’nın büyüklüğü kadar global bir kayıp kelam konusu. Zira aslında ticaret büyümenin motorudur bu motorlardan bir tanesi eskisi üzere çalışmıyor. Dünya iktisadının kıymetli motorlarından bir tanesi olan Amerika’da seçim öncesindeki taahhütler hayata geçirilirse global ekonomiyi ve gelişmekte olan ülkeleri yeterli bir senaryo beklemiyor” dedi.
“Önümüzdeki devirde beşeri sermayeye daha çok yatırım yapacağız ve inovasyon ekosistemini güçlendireceğiz”
Türkiye’nin bu senaryodan en az etkilenecek ülkeler ortasında yer aldığını vurgulayan Mehmet Şimşek, “Dünyada olup bitenler bizi etkileyecek lakin nispeten az etkileneceğiz. Dünyada bölgesel entegrasyon ehemmiyet kazanacak. Lojistik üsleri ehemmiyet kazanacak. Türkiye bu hususta avantajlı zira dünyanın merkezindeyiz. Uzun vadeli stratejimizin de kıymetli bir bileşeni bölgesel entegrasyonda yatıyor. Türkiye değerli avantajlara sahip. Türkiye’de harekete geçirilebilecek büyük potansiyelimiz var ve bu mevzuda da önümüzdeki periyotta kıymetli adımlar atıp, ıslahatlar yapıp bilhassa bayanların işgücüne iştirak oranını artıracağız. Türkiye gelişmekte olan ülkeler ortalamasına nazaran yapay zekâ hazırlık endeksinde âlâ pozisyonda. Önümüzdeki periyotta beşeri sermayeye daha çok yatırım yapacağız. İnovasyon ekosistemini güçlendireceğiz ve bilhassa dijital altyapıya yatırıma odaklanacağız. Türkiye global entegrasyon üzerinden, yapısal dönüşüm üzerinden ve enflasyon üzerinden daha verimli daha rekabetçi bir iktisada kavuşacak” diye konuştu. Türkiye’nin yenilenebilir güçte G-20 ortasında önlerde yer aldığına, güç yoğunluğu azaltımında gelişmelerine de vurgu yapan Mehmet Şimşek, önümüzdeki periyotta iklim değişikliiği ile ilgili mevzuların kıymetine de değindi.
“Enerji, ekonomik ve toplumsal gelişimin sağlanmasında kilit rol üstleniyor”
Sabancı Üniversitesi Kurucu Mütevelli Heyeti Başkanı Güler Sabancı konferansın açılışında yaptığı konuşmada, “2024 yılında jeopolitik gelişmeler, güç arz güvenliğini güçlendirme arayışları, iklim krizinin çarpıcı tesirleri, pak güç teknolojilerine ait dinamikler, dünya gündeminde öne çıkan başlıklar ortasında oldu. Türkiye, güç stratejileri, yatırımları ve gelişen piyasalarıyla, Avrupa’nın en büyük ve dünyanın en dinamik güç bölümlerinden biri pozisyonuna ulaştı” dedi.
“Önümüzdeki yıl petrolde piyasaları rahat bir dönem geçirecek”
Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) Lideri ve IICEC Onursal Lideri Dr. Fatih Birol konuşmasında; petrol ve doğalgaz fiyatlarının nasıl değişeceği, dünya güç dalının geçirdiği derin transformasyon ve güçte ticaret savaşları olmak üzere üç bahis üzerinde durdu. Birol şöyle konuştu: “Ortadoğu’da aylardır devam eden büyük siyasi gerginliklere karşın petrol fiyatları hala 70 dolar civarında seyrediyor. Petrol talebindeki büyüme geçmişe kıyasla daha zayıf. Yaklaşık 15 ay önce, Uluslararası Enerji Ajansı olarak 2024 yılı için dünya petrol talebi artışını 1 milyon varil olarak öngördük ki bu, geçmişe nazaran epeyce düşük bir sayı. Güç piyasalarını anlamak istiyorsak bilhassa Çin’e bakmamız gerekiyor. Son 10 yılda dünya petrol talebindeki artışın yüzde 60’tan fazlası Çin’den kaynaklanıyordu. Lakin Çin iktisadının büyüme suratı geriledi, bu da petrol talebini etkiledi. Petrol talebindeki düşüşün ikinci nedeni olarak elektrikli arabaların yükselişini gösterebiliriz. Günümüzde dünya genelinde satılan her dört arabadan biri elektrikli. Bu oranın giderek artması, petrol talebindeki büyümeyi değerli ölçüde yavaşlatıyor. Düşüşteki bir başka etken ise “Amerikan Quartet” olarak isimlendirdiğim ABD, Kanada, Brezilya ve Guyana petrol üretim artışı. Bu dört ülkede gerçekleşen üretim artışı, dünya genelindeki toplam petrol üretim artışını bile geride bırakmış durumda. Önümüzdeki yıl petrol piyasalarının fiyat açısından daha rahat bir periyot geçireceğini öngörüyoruz. Doğalgaz tarafında ise 2025 sonu ile 2026-2027 yılları ortasında ABD ve Katar’dan büyük ölçüde yeni güç sevkiyatı yapılması bekleniyor. Önümüzdeki 2,5-3 yıl içinde gelecek bu yeni güç ölçüsü, son 40 yılda sağlanan arzın yarısına eşit olacak. Bu durum, bugüne kadar satıcıların güçlü olduğu doğalgaz piyasasının, alıcıların daha avantajlı olduğu bir yapıya dönüşmesini sağlayacak ve fiyatlar üzerinde aşağı istikametli bir baskı oluşturacak. Bu da güç açısından dışa bağımlı olan Türkiye üzere ülkeler için hayli olumlu bir gelişme.”
“Gelecek 10 yılda elektrik talebi güç talebinden 6 kat fazla büyüyecek”
Fatih Birol, dünya güç kesiminin geçirdiği yapısal dönüşüm konusunda şu tabirleri kullandı: “Yeni bir çağ başlıyor: Elektrik çağı. Geçen 10 yılda güç talebi büyüdü ancak elektrik talebi bundan iki kat daha fazla büyüdü. Gelecek 10 yılda ise elektrik talebi güç talebinden 6 kat fazla büyüyecek. Elektrik kullanımı artıyor. Bu durumun nedenlerini; klima kullanımındaki artış, elektrikli araba ve yapay zeka ile bilgi merkezlerinin elektriğe gereksinimi olarak sıralayabiliriz. Elektrik, güç dalında kıymetli bir yol oynayacak. Dünyadaki jeopolitik gelişmelere baktığımızda Avrupa ile Türkiye arasında iş birliği fırsatları doğacağını öngörüyoruz. Önemli bir gelişme olarak, Avrupa’da 2025’te “Temiz Güç Mutabakatı” dediğimiz bir açıklama olacak. Bu, Avrupa’nın yarının ekonomisindeki rolünü belirleyecek. Sanayi bölümünde nasıl adımlar atılması gerektiği ve yalnızca Avrupa içinde değil, partner ülkelerle nasıl bir yol haritası çizileceği konusunda belirleyici olacak. Bu gelişme, Türkiye için Avrupa ile iş birliği konusunda bir fırsat. Dünyadaki jeopolitik durum esasında uluslararası iş birliği konusunda daha az verimli olma yolunda gidiyor. Rekabet artacak ticaret savaşları gündeme gelecek. Bu çerçevede güç sanayi ve ticaret siyasetlerinin ülkelerin ekonomik öncelikleri çerçevesinde harmanlanması gerektiğini düşünüyorum.”
“Enerji dönüşümü sürdürülebilir bir iktisat modeli kurma talihi sunuyor”
Konferans kapsamında, Sabancı Holding Güç Küme Lideri Kıvanç Zaimler’in moderatörlüğünde; T.C. Dışişleri Bakanlığı Genel Müdür Yardımcısı Elçi Zeynep Savaş, JP Morgan Chase Bank Genel Müdürü Mustafa Bağrıaçık, ING Türkiye Yönetim Kurulu Üyesi ve Denetim Komitesi Başkanı Semra Kuran ve Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası Ülke Lider Vekili Şule Kılıç’ın iştirakiyle bir panel gerçekleştirildi. Panelde, dünya ekonomilerinin dönüşümünde güç siyasetlerinin oynadığı kritik rol konuşuldu. Sabancı Holding Enerji Grup Başkanı Kıvanç Zaimler, panelin açılışında yaptığı konuşmada; “Enerji dönüşümü, sırf daha pak bir gelecek değil, tıpkı vakitte daha güçlü ve sürdürülebilir bir iktisat modeli kurma talihi sunuyor. Yenilenebilir güçlere yapılan yatırımlar, dışa bağımlılığı azaltarak ekonomik büyümeye katkı sağlarken, Türkiye’nin jeopolitik pozisyonunu güç koridorlarında stratejik bir merkez haline getiriyor. 2053 net sıfır maksadı doğrultusunda, kamu, özel dal ve akademi iş birliğiyle bu dönüşümü hızlandırarak geleceğin iktisadını bugünden şekillendirebiliriz.
“Hedeflere ulaşabilmek için uluslararası iş birliği zorunluluk”
T.C. Dışişleri Bakanlığı Genel Müdür Yardımcısı Elçi Zeynep Savaş panelde; “Enerji siyasetlerimizin temel amacı güç güvenliğimizin sağlanması olduğu kadar, artık iklim değişikliği alanında verdiğimiz gayretle de temaslı hale geldi. Güç konusu jeopolitik mülahazaların yanı sıra pak güç dönüşümü, kritik madenlere erişimdeki rekabet, dijitalleşme, yapay zeka alanındaki gelişmeler ve etraf bahislerine ait diplomasiyle de iç içe geçmiş durumda. Global seviyede son yıllarda yaşanan gelişmeler güç diplomasimiz bakımından kıymet taşıyor. Güç politikalarımızı hayata geçirebilmek ve koyduğumuz amaçlara ulaşabilmek için uluslararası iş birliği bir mecburilik. Son yıllarda güç arzının sağlanması yalnızca refahımızla sonlu bir mevzu olmaktan çıkarak, ulusal güvenliğimizi de ilgilendiren stratejik bir mevzu haline dönüştü” diye konuştu.
“Finans kesimi dönüşümde katalizör vazifesi üstlenebilir”
ING Türkiye Yönetim Kurulu Üyesi ve Denetim Komitesi Başkanı Semra Kuran, enerji dönüşümünün hakikat siyasetler, yatırımlar ve kapsayıcı bir bakış açısıyla Türkiye için stratejik bir fırsata dönüşebileceğine dikkat çekti. Kuran şunları söyledi: “Bu süreçte kapsayıcılığı, sürdürülebilirliği ve inovasyonu merkezine alan bir yaklaşım büyük ehemmiyet taşıyor. Güç dönüşümü uzun bir seyahat; bu noktada bütün paydaşların ve kesimlerin ortak gayeye yanlışsız ilerlemesi kritik. Finans kesimi ise bu dönüşümde katalizör vazifesi üstlenebilir. Yenilikçi finansman modelleri, kapsayıcı siyasetler ve tesirli risk idaresiyle sermayeyi, uzun vadede sürdürülebilir bedel yaratan projelere yönlendirebilir. 30 yılı aşkın müddettir sürdürülebilirlik alanında güçlü temeller inşa eden ING Kümesi olarak biz de küresel uzmanlığımız ve tecrübemizle ülkemizin yeşil dönüşümüne değerli katkılar sağlamaya devam ediyor, sürdürülebilir finansman alanında Türkiye’de aksiyon önderlerinden biri olarak konumlanıyoruz.”
“Sürdürülebilir finansman sistemleri oluşturulmalı”
Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası Ülke Lider Vekili Şule Kılıç, Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası’nın Türkiye’nin yeşil güç gayelerine ulaşmasında kritik bir rol üstlendiğini söyledi. Kılıç, “Özel sektörle iş birliği içinde, yeşil dönüşüme ivme kazandıracak projelere finansman sağlıyor ve teknik dayanak veriyoruz. Bu dönüşümde karşımıza çıkan en büyük zorluk, güç geçişinin finansman gereksiniminin büyüklüğü. Bu nedenle, memleketler arası finans kuruluşları, kamu ve özel bölümün ortak gayretleriyle sürdürülebilir finansman düzeneklerinin oluşturulması gerekiyor. Önümüzdeki devirde bütün paydaşların iş birliği ile yeşil yatırımları teşvik edecek siyasetlerin güçlendirilmesi ve finansman araçlarının geliştirilmesiyle ülkemizin potansiyelini en üst seviyeye çıkaracağımıza inanıyoruz” dedi.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı