Sosyal medyadan şiddetin canlı yayınlanmasının ve bu cins şiddet olaylarının artmasının, toplumsal sürekliliğin geleceği için önemli bir risk oluşturduğunu kaydeden Sosyolog Dr. Berat Dağ, “Şayet bu çeşit olayları önleyecek tahlil teklifleri geliştirilemezse gelecekte şiddeti sıradan, düzgün, hakikat ve hoş olarak kıymetlendiren kitlelerle karşılaşmak olasıdır. Bireyler, bu içeriklerin dayanağıyla şiddete duyarsız kalan yahut bizatihi şiddet uygulamaktan kaçınmayan bir pozisyona gelebilir.” dedi.
Üsküdar Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Sosyoloji Kısmından Dr. Berat Dağ, sosyal medyada şiddet içerikli olayların canlı yayınlanmasının toplumda nasıl bir tesir oluşturduğunu kıymetlendirdi.
Sosyal medya ve toplum ortasındaki münasebet karmaşık
Sosyal medya ve toplum ortasındaki bağın hayli karmaşık olduğunun söylenebileceğini tabir eden Dr. Dağ, “Bu ilişki göz önünde bulundurulduğunda toplumsal medyanın toplumsal olaylara nötr, olumsuz yahut olumlu bir tesiri olabileceği düşünülebilir. Münasebetiyle toplumsal medya, şiddet içerikli toplumsal olayların teşhisi ve tahlil sürecine tesirde bulunabildiği üzere, tekrar belirtilen bu olayların olağanlaşması ve yaygınlaşmasında da tesirli olabilir. Bu noktada karşılaşılan toplumsal medya içeriklerinin nasıl değerlendirildiği sorusu kıymet kazanıyor. Bireylerin toplumsal medyada karşılaştığı şiddet içerikli olayları eleştirel bir farkındalıkla birlikte ele alamadığı durumlarda kaygı, endişe ve dehşet içinde toplumsal hayattan kopma ihtimali artıyor. Öbür taraftan bireyler, bu cins içeriklerin olumsuz tesirlerine açık olan bir şuur seviyesinde kaldığında mevcut şiddet ortamının öznesi haline de gelebiliyor.” dedi.
Toplumsal duyarsızlık ve şiddetin normalleşmesi
Sosyal medyada şiddet içerikli olaylara maruz kalmanın, toplumsal bir duyarsızlaşmaya neden olabileceğini belirten Dağ, şöyle devam etti:
“Bireylerin toplumsal medyada daima olarak şiddet odaklı içeriklere maruz kalması, şiddete karşı toplumsal bir duyarsızlaşmayı da tetikleyebilir. Yani bireylerin toplumsal medyada sıklıkla bu çeşit içeriklerle müsabakası, kelam gelimi, alelade bir çizgi sinema ile bir yaralama, cinayet yahut katliam haberinin ortasındaki farkı fark edememesine neden olabilir. Bu bağlamda şiddetin sıradan ve hatta hoş bir şey olarak gösterilmesine reaksiyonsuz kalan yahut istek gösteren bireylerin güzel ve yanlışsız olana ait algısı değişecektir. Bugün toplumsal medyanın katkısıyla birlikte dünya ölçeğinde toplumsal bir duyarsızlığın süreklileştiği ölçüde şiddetin öznesi haline gelen kitlelerin de ortaya çıkmaya başladığından kelam etmek mümkündür.”
Silahlı hengamelerin canlı yayınlanması…
Sosyal medyanın, tek başına toplumsal pahaların geldiği pozisyonun bir göstergesi olmadığına işaret eden Dr. Berat Dağ, “Çünkü toplumsal ömür, toplumsal medyanın direkt yansıtamayacağı ölçüde çoğul ve karmaşık istikametler içerir. Bu nedenle toplumsal düzlemde dayanışmacı, rekabetçi ve çatışmacı münasebetlerin eşzamanlı bir biçimde süreklileştiği savunulabilir. Buna karşın artık izlenebilir hale gelen bu çeşit şiddet olaylarının çoğalması, toplumsal sürekliliğin geleceği için açık bir riske de işaret etmektedir. Şayet bu çeşit olayları önleyecek tahlil teklifleri geliştirilemezse gelecekte şiddeti sıradan, yeterli, gerçek ve hoş olarak pahalandıran kitlelerle karşılaşmak olasıdır.” diye konuştu.
TikTok şiddet içeriklerinin süratle yayılmasını nasıl kolaylaştırıyor?
TikTok üzere platformların, bireylerin birbiriyle saniyeler içinde çoklu etkileşimlere girebilmesini sağlayan bir niteliğe sahip olduğunu lisana getiren Dağ, “Dolayısıyla bu platformlar çok kısa bir müddette rastgele bir içeriğin yayılmasını sağlayabilir. Buradaki asıl sorun, bu içeriklerin süratle yayılması bağlamında makul bir temel, kural ve denetime tâbi olmamasıyla bağlantılıdır. Yani bu ve gibisi platformlardan süratle yayılan içeriklerin ne ölçüde muteber olduğu kıymetli bir soru hususudur. Bu nedenle toplumsal medyadan yayılan şiddet bombardımanına alternatif oluşturan bir teknoloji üretimi ve tüketimi üzerine düşünmek her vakit için kıymetini korumaktadır.” biçiminde konuştu.
Ahlaki kıymetleri etkiliyor mu?
Dr. Berat Dağ, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Şiddet içerikli olayların toplumsal medyada yayınlanmasının ahlaki açıdan birçok sonucu olabilir. Bu çerçevede şiddet içeriklerine maruz kalan bireyler, etken yahut edilgen bir biçimde yalnızca kendi çıkarlarına gömüldüğü bireyci bir teamüle yönelebilir. Daha somut bir sözle bireyler, bu içeriklerin takviyesiyle şiddete duyarsız kalan yahut bizatihi şiddet uygulamaktan kaçınmayan bir pozisyona gelebilir. Öteki taraftan birebir bireyler, bu içeriklerin eleştirel bir okumasını yaparak şiddet olaylarının engellenmesi için toplumsal hareketlere de yönelebilir. Yani bireyler, bu cins olayların önlenmesi ismine toplumsal medyayı da kullanarak daha adil, eşit, özgür ve dayanışmacı bir toplumsal ömrün imkânlarını aramaya başlayabilir.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı