Hem içimizi ısıtması hem de bağışıklık sistemimizi güçlendireceği kanısıyla sıkça tüketilen kış çaylarına yönelik tarifler ve tavsiyeler gerek internette gerekse toplumsal medyada adeta havada uçuşuyor. Lakin dikkat! “İçerisinde meyve, baharatlar, bitkiler ve doğal tatlandırıcılar var; ne ziyanı olabilir ki?” denilerek gerek içeriğine gerekse ölçüsüne dikkat edilmeden tüketilen temiz görünümlü bu karışımlar bilinçsiz tüketildiğinde sıhhate yararlı olmak yerine önemli ziyanlara yol açabiliyor! Acıbadem Dr. Şinasi Can (Kadıköy) Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı Tuba Sungur “Kış çayları dikkatli tüketilmezse yarardan çok ziyan verebilir! Bilhassa diyabet, hipertansiyon üzere kronik hastalığı olanlar bu çayları tüketmeden evvel kesinlikle içeriğini öğrenip hekimine danışmalıdır. Zira içeriğindeki bitkiler kullanılan ilaçlarla etkileşime girebilir ve hastalığın şiddetini artırabilir. Ayrıyeten mide problemlerinden diyabete, böbrekten karaciğere çok önemli tehlikelere neden olabilir. Çocuklarda 6. aydan evvel muhakkak bitki çayı verilmemelidir. 6. aydan sonra papatya, ıhlamur, nane çayı ve 4-10 yaş ortasındaki çocuklara kafeinsiz bitki çayları kesinlikle hekimine danışarak, çoka kaçmadan verilebilir” diyor. Beslenme ve Diyet Uzmanı Tuba Sungur, en çok tüketilen 7 kış çayını sıraladı, değerli ihtarlar ve tekliflerde bulundu.
Kekik çayı
Üst teneffüs yolu enfeksiyonlarında akla gelen çaylardan olan kekik çayının çoğunlukla bilinmeyen özelliği ise tansiyon düşürmesidir. Düşük tansiyonlu kişilerde kan basıncını daha da düşürmesi nedeniyle önerilmemektedir. Kekik çayı hipertansiyon (yüksek tansiyon) hastalarının kullandığı tansiyon düşürücü ilaçların da aktifliğini artırarak hayati risk oluşturmaktadır. Bu nedenle yüksek tansiyonu olan bireylerin kekik çayını hiç tüketmemesi yahut tüketmeden önde kesinlikle hekimlerine danışarak tüketmeleri gerekmektedir.
Kuşburnu çayı
Kış çaylarının olmazsa olmazı kuşburnu, içeriğindeki C vitamini sayesinde bağışıklık sistemini korur ve güçlendirir. Soğuk algınlığı ve gribal enfeksiyonlara karşı bedenin direncini artırır. Lakin gün içerisinde yaklaşık iki fincandan fazla tüketimi deride kaşıntı üzere alerjik tepkilere neden olabilir. Bu bitki çayı ağızda ve sindirim sisteminde tahrişe yol açabilir. Yüksek C vitamini içerdiği için çok tüketiminde böbrek taşı oluşumu riskini artırabilir. Ayrıyeten kan sulandırıcı ilaçlarla etkileşime girebileceği için kan sulandırıcı ilaç kullanan şahıslar kesinlikle doktoruna danışmalıdır.
Adaçayı
Boğaz enfeksiyonuna çok âlâ gelir. Teneffüs yollarını rahatlatan ve öksürüğe uygun gelen adaçayı kimi ilaçlarla etkileşime girme potansiyeline sahiptir. Bilhassa kan sulandırıcı ilaçlar, diyabet ilaçları ve antidepresan ilaç kullanan bireyler hekimine istişareden mutlaka tüketmemelidir. Gebeler rahim kaslarını uyarıcı tesirinden ötürü adaçayı tüketmemelidir.
Zerdeçal çayı
Beslenme ve Diyet Uzmanı Tuba Sungur “Gerek arkadaş etrafında gerekse internette ve toplumsal medyada bitki çayları ile ilgili pek çok tanım paylaşılıyor. Lakin bu çaylar fazla tüketildiğinde ya da ilaçlarla etkileşime girdiğinde sıhhate önemli ziyanlar verebiliyor. Örneğin; zerdeçal, içerdiği curcumin sayesinde antioksidan ve anti-inflamatuar (iltihap giderici) tesirler göstererek yarar sağlasa da; safra salgısını artıracağından safra taşı, safra kanalı tıkanıklığı yahut karaciğer rahatsızlığı olanlar muhakkak tüketmemelidir. Kan sulandırıcı, diyabet, reflü ilaçları kullananların da zerdeçal tüketmeden evvel kesinlikle uzmana müracaatı önerilir” diyor.
Zencefil çayı
Soğuk algınlığı semptomlarını, öksürüğü azaltır ve boğaz ağrısına yeterli gelir. Mide bulantısına, sindirim sıkıntılarına yeterli gelir. Lakin tıpkı zerdeçal üzere zencefil de safra salgısını artırdığı için safra kesesi ile ilgili rahatsızlığı olanların uzman denetiminde tüketmesi değerlidir. İlaçlar ile etkileşim riski yüksek olduğu için ilaç kullananların kesinlikle uzmana müracaatı gerekmektedir.
Ihlamur çayı
Ihlamur bedendeki iltihaplanmayı önlemeye yardımcı olan antioksidanlar içerir. Soğuk algınlığı semptomlarını azaltır. Ağrı ve krampları hafifletmeye dayanak olur. Ihlamur tüketirken dikkat edilmesi gereken en kıymetli nokta tıpkı ıhlamuru gün uzunluğu birkaç defa ısıtıp, üzerine su döküp kullanmak yerine her seferinde yeni baştan demlemeye dikkat edin. Ihlamurun kaynatılması içeriğindeki antioksidan olan polifenollerin azalmasına sebep olur. Bu nedenle ıhlamur demleme tekniği ile hazırlanmalı. Ihlamurun çok tüketimi kalp rahatsızlığına yol açabilir ve bedenden çok su atımına neden olabilir. Ihlamur çayının önerilen tüketimi günde 2-3 fincanı geçmemelidir. Alerjik yapısı olanların ve nizamlı ilaç kullananların da kesinlikle doktora istişaresi gerekir.
Yeşil çay
Beslenme ve Diyet Uzmanı Tuba Sungur “Yüksek antioksidan kapasitesi sayesinde tertipli tüketimde bağışıklık sistemini güçlendirici ve kronik hastalıklardan hami tesir gösterir. Lakin birebir vakitte yüksek ölçüde kafein içerdiği için yüksek tansiyon hastalarında, kalp hastalarında, hamilelerde ve emziren annelerde fazla tüketimi hayli risklidir; bu kümeye dahil olanların günde azamî 1 fincan tüketmesi uygun olacaktır. Sağlıklı şahıslarda ise günlük tüketim 2 fincanın üzerinde olmamalıdır” diyor.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı