Taş baskı zeytinyağı, zeytinyağının en klasik üretim yollarından biri olarak bilinir. Bu sistem, zeytinlerin taş değirmenlerde ezilerek yağının elde edilmesini içerir. Yüzyıllardır süregelen bu eski teknik, zeytinyağının doğal aromasını ve besin pahasını koruyarak, zeytinlerin en yeterli formda işlenmesini sağlar.
Modern üretim formülleri tarafından gölgede kalmış olsa da, taş baskı zeytinyağı, bilhassa gurme şefler ve zeytinyağı tutkunları tarafından hala büyük bir takdirle karşılanır. İşte taş baskı zeytinyağının ne olduğu, nasıl yapıldığı ve neden bu kadar özel olduğu hakkında ayrıntılı bilgiler.
Taş Baskı Zeytinyağı Nedir?
Taş baskı zeytinyağı, zeytinlerin taş değirmenler kullanılarak ezilmesi ve preslenmesi yoluyla elde edilen klasik bir zeytinyağı çeşididir. Bu sistem, zeytinlerin yağının çıkartılması için kullanılan eski bir tekniktir ve zeytinyağının besin pahalarını ve doğal aromasını en güzel halde korur.
1. Zeytinlerin Seçimi
Kalite: Taş baskı zeytinyağı üretiminde kullanılan zeytinler ekseriyetle yüksek kalitede, olgun ve taze zeytinlerdir. Bu zeytinler, yağın kalitesini direkt tesirler.
Temizlik: Zeytinler sürece başlamadan evvel uygunca temizlenir, yabancı unsurlar ve kirlerden arındırılır.
2. Zeytinlerin Ezilmesi
Taş Değirmenler: Temizlenmiş zeytinler, klâsik taş değirmenlerde ezilir. Bu taş değirmenler çoklukla büyük, ağır taşlardan yapılır ve zeytinlerin ezilmesini sağlayacak halde tasarlanmıştır.
Hamur Haline Getirme: Zeytinler ezildikten sonra, zeytin hamuru haline gelir. Bu hamur, zeytin çekirdeklerini ve zeytin etlerini içerir.
3. Hamurun Preslenmesi
Presleme: Zeytin hamuru, presleme sürecine tabi tutulur. Bu süreç, hamurun üzerindeki basıncı artırarak zeytinyağının ayrılmasını sağlar.
Soğuk Sıkım: Taş baskı formülü çoklukla soğuk sıkım formülüyle gerçekleştirilir, yani zeytinler düşük sıcaklıkta işlenir. Bu, zeytinyağının besin bedellerinin korunmasına yardımcı olur.
4. Yağın Ayrılması ve Depolanması
Yağın Ayrılması: Presleme süreci sonucunda zeytinyağı, zeytin posasından ayrılır. Elde edilen yağ, süzülerek yahut decanting prosedürüyle ayrılır.
Depolama: Elde edilen zeytinyağı, hava geçirmeyen kaplarda serin ve karanlık bir ortamda saklanır. Bu, yağın raf ömrünü uzatır ve kalitesini korur.
Taş Baskı Zeytinyağının Özellikleri
Besin Kıymeti: Taş baskı zeytinyağı, zeytinlerin doğal besin pahalarını korur. Bu nedenle, yüksek oranda antioksidan, vitamin ve sağlıklı yağ asitleri içerir.
Aroma ve Tat: Bu sistem, zeytinyağının doğal aromasını ve tadını en güzel formda korur. Elde edilen yağ çoklukla ağır ve meyvemsi bir tat profiline sahiptir.
Raf Ömrü: Taş baskı tekniğiyle üretilen zeytinyağları, çoklukla daha kısa raf ömrüne sahiptir zira süreç sırasında oksidasyon riski daha yüksektir.