Milyonlarla gencin geleceğini etkileyen 2023 YKS sınavı TYT ve AYT oturumlarının ardından son buldu. Adayları sonuç heyecanı sararken öğretmenler sınavlara ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
Adaylar sınav sonrası zorlandıkları ve gözden kaçırdıkları ayrıntıları araştırmaya başlarken, Sevinç Eğitim Kurumları’nın öğretmenleri AYT ve TYT sınavlarını öğrenciler için değerlendirdi.
“PARAGRAFTA ANLAM SORULARI ZORLAMIŞTIR”
Türk Dili ve Edebiyatı Bölüm Başkanı Merve Kaplan, 2023 TYT Türkçe sınavında “okuduğu anlama“nın önemine dikkat çekerek şu değerlendirmelerde bulundu:
“TYT Türkçe soruları okuduğunu anlama ve yorumlama üzerindeydi. Sınavda Sözcükte Anlam ve Cümlede Anlam başlıklarından dörder soru çıkmıştır. Bu, beklenen düzeyde bir sayıdır. Paragrafta Anlam ise bilhassa beş soru okuduğunu anlama ve muhakeme ederek yardımcı düşünceye ulaşma noktasında belirleyici nitelikte olacaktır çünkü dikkat de isteyen sorulardı. Şaşırtıcı olarak bu sene ana fikirden direkt olarak tek soru sorulmuş, yardımcı düşünceye ağırlık verilmiştir. Dil bilgisi ise beklenilenin haricinde çok zorlayıcı olmamıştır yalnız yine de yeterli düzeyde belli kavram ve konu kapasitesini ilintilendirebilen öğrencinin yapabileceği özelliğe sahiptir. 33 anlam sorusu sorulmuştur. Yazım ve noktalama ikişer tane sorulmuş ve geçen senenin aksine düşündürücü olmamıştır. Fiilimsi, cümlenin ögeleri, sözcük türleri de temel düzeye hitap eder nitelikte yöneltilmiştir. Sınavda hemen hemen her düzeydeki öğrenci paragrafta anlam sorularında zorlanmıştır, bu eleyici olacaktır. Okuduğunu anlamak yine önemini hatırlatmıştır. Sınav orta zorluktadır.”
“İLK KEZ TİYATRO SORUSU GELMEDİ”
AYT Türk Dili Edebiyatı sorularını da değerlendiren Kaplan sözlerine şöyle devam etti:
“AYT Türk Dili ve Edebiyatı soruları her sene olduğu gibi altı anlam sorusuyla başlamıştır. Bunlardan birisi Sözcükte Anlam, diğerleri de Paragrafta Anlam başlıklarından kolay nitelikte sorulardır. Söz Sanatları dört farklı soru üzerinden öğrenciye soruldu ve kolay-orta niteliğe sahipti. Burada salt ezber değil, sanatın tam olarak ne olduğunu bilme-kavrama da ölçülmüştür. Tür odaklı şiir soruları karşımıza çıktı mani ve varsağı sorularında olduğu gibi. Özellikle 11. sınıf konularından Tanzimat, Servetifünun ve Milli Edebiyat dönemlerinden de kolay olan sorular sorulmuştur. Derslerde örnek metin olarak geçen Mehmet Akif Ersoy’un Küfe adlı eseri öğrenciye yöneltilmiş, ana eksen üzerinden gidiş belirlenmiştir. Mesnevi soruları her sene beklenir ve gelir yine soruldu ancak ezber kabiliyeti olan öğrencinin yapabileceği nitelikteydi. Divan edebiyatı düz yazı türlerinden de soru gelmiş ve örnek metin üzerinden sorularak öğrencinin bilgiyi ilişkilendirme kuvveti ölçmek istenmiştir. İlk kez bu sene tiyatro sorusu gelmemiştir. Batı Edebiyatında Akımlar başlığı yine 11. sınıf konusudur ve basit düzeyde sorulmuştur. Cumhuriyet Dönemi Türk Dönemi 1940 sonrası düzyazıdan tek soru gelmiş ve Haldun Taner cevabı çok bilindik, sık sık söz edilen, genel kültür ile de yapılabilecek tarzda hazırlanmıştır.”
“SORULAR TEMEL KONU BAŞLIKLARINDAN GELDİ”
2023 TYT ve AYT Tarih sorularını değerlendiren Tarih Bölüm Başkanı Fatih Haktürk sınavın, hazırlıklı ve hazırlıksız öğrenciler arasında bir fark yaratmadığını soruların ise temel konu başlıklarından geldiğini belirtti. Haktürk’ün sınav değerlendirmeleri şu şekilde:
Sorular beklendiği gibi bilgi-yorum, bilgi-analiz becerilerini ölçmektedir. 9, 10, 11 ve 12. sınıf konularını kapsamaktadır. Sınavın genel zorluk derecesinin kolay-orta düzeyde olduğu söylenebilir. Sorular tarihi kavramlar ve dönem bilgisi ve yorumlanması şeklinde kurgulanmıştır. 2023 TYT Tarih sorularının ayırt edicilik oranının düşük olduğu ve sınava hazırlıklı öğrenciler ile hazırlıksız öğrenciler arasında bir fark yaratmayacağı söylenebilir.
“SOS-1 SORULARI SOS-2 SORULARINA GÖRE DAHA AYIRT EDİCİ”
“Soruların yoğunluklu olarak tarihi kavramlar, kronoloji, dönem bilgisi ve bilgi yorum şeklinde sorulduğu söylenebilir. 9, 10, 11 ve 12. sınıf konularını kapsamakla birlikte yoğunluklu olarak 9 ve 12. sınıf konularından sorular çıktığı görülmektedir. Daha önceki yıllarda olduğu gibi orta-zor sorulardan oluşmakta olup soruların temel konu başlıklarından geldiği söylenebilir. Daha önceki yıllar ile karşılaştırıldığında belki tek farkın SOS-I sorularının beklenmedik bir biçimde SOS-II sorularına göre daha ayırt edici zorlukta olmasıdır.”
“GRAFİK OKURYAZARLIĞI ÖN PLANDA”
2023 TYT Coğrafya ve 2023 AYT Coğrafya sorularını yorumlayan Coğrafya Bölüm Başkanı Burçin Güçtekin soruların müfredata uygunluk gösterdiğini aktardı. Güçtekin TYT’te ilişkin değerlendirmelerinde şunları belirtti:
“Coğrafya alanındaki 5 sorunun 2 tanesi 9. sınıf, 3 tanesi 10. sınıf kazanımlarından oluşmakta olup, sorular MEB müfredatına uygunluk göstermektedir. Soruların zorluk derecesinin orta düzeyde olduğu söylenebilir. Sorular net, anlaşılır ve bilgiyi ölçmeye yöneliktir. Grafik okuryazarlığının ön planda olduğunu görmekteyiz”
“ZORLUK DERECESİ ORTA”
Ayt Coğrafya sorularını da yorumlayan Güçtekin sorularn net ve anlaşılır olduğunu söyledi. Güçtekin ayrıca şunları kaydetti:
“Coğrafya soruları 11. ve 12. sınıf MEB müfredatına uygun olarak hazırlanmış olup, ağırlıklı olarak 11. sınıf kazanımlarına yer verilmiştir. Harita okuryazarlığı gelişmiş olan, düzenli çalışan, alan bilgisine sahip olan öğrencilerin rahatlıkla çözebileceği sorular yöneltilmiştir. Zorluk derecesi orta düzeyde olup, soruların net ve anlaşılır nitelikte olduğu görülmektedir.”
“YORUMLAMA BECERİSİ GEREKİYOR”
Felsefe Bölümü Başkanı Berrak Coşkun ise soru numaraların soruların hangi sınıf döneminden olduğunu belirterek yorumlarken, yorumlama beceresi ve bilgiye dayalı yoruma dikkat çekti. Coşkun’un 2023 TYT Felsefe sorularına ilişkin değerlendirmeleri şöyle:
“Felsefede bu yıl da salt bilgi isteyen ve bununla yetinen soruların olmadığını görüyoruz. Okuduğunu anlama ve yorumlama becerisi gerektiren sorularla karşı karşıyayız. Sorular, TYT’nin genel yapısına uygun olarak paragrafı dikkatli ve doğru anlama becerisini, ardından da bilgiye dayalı yorum gücünü ve sonuç çıkarma yeteneğini ölçmeye yönelik olarak hazırlanmıştır. 11. ve 12. soru 10. Sınıf Felsefe ile Tanışma ünitesinden, 13. Soru 10. Sınıf Felsefenin Temel Konuları ve Problemleri ünitesindeki Ahlak Felsefesi bölümünden, 14. Soru 11. Sınıf MS 2 – MS 15. Yüzyıl ünitesinden ve İslam felsefesinden, 15. soru ise 10. Sınıf müfredatında yer alan Bilgi Felsefesi/Bilginin Kaynağı Problemi konusundan çıkmıştır. Bu grupta yer alan ilk dört soru oldukça kolay olmakla birlikte, 15. ve son soru zor olarak değerlendirilebilir. Din dersi almayanlar için sorulan ikinci gruptaki sorularda ise yine 10 ve 11. sınıf müfredatına yer verilmiştir. Bu grupta yer alan 21. soru 10. Sınıf Sanat Felsefesi/Ortak Estetik Yargılar konusundan, 22. Soru 11. Sınıf MÖ 6 – MS 2. Yüzyıl Felsefesinin Karakteristik Özellikleri konusundan, 23. Soru 11. Sınıf 15 – 17. Yüzyıl Felsefesi ünitesinden, 24 ve 25. sorular ise 11. Sınıf 18 – 19. Yüzyıl Felsefesi ünitesinden çıkmıştır. Genel olarak felsefenin temel kavramlarını bilmeyi ve bunlara dayanarak akıl yürütüp yorum yapmayı gerektiren bir sınav olduğunu söyleyebiliriz.”
“SÜRPRİZ YOK”
Coşkun ayrıca AYT Felsefe Grubu sorularını da yorumlarken şunları söyledi:
“Felsefe grubu sorularının zorluk düzeyinin kolay ve orta seviyede olduğu söylenebilir. Sorular, MEB tarafından belirlenen sınırlandırmalar dahilinde hazırlanmıştır. Öğrenciler sürpriz sayılabilecek bir soruyla karşılaşmamıştır. Öğrencinin muhakeme gücünü test eden sorular, yorumlama yeteneğinin yanısıra bilgi de gerektirmektedir. Felsefe sorularında 10 ve 11. sınıf müfredatına yer verildiği görülmektedir. Psikoloji, sosyoloji ve mantık kısmında ise sorular müfredata uygun temel konulardan seçilmiştir.”
Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Bölüm Başkanı Şeyma Doğan, 2023 TYT Din Kültürü sorularının adayların analiz yapma yeteneklerini ölçtüğünü sınavın orta düzeyde zor olduğunu söyledi. Doğan değerlendirmesinde şunları kaydetti:
“TYT Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersi soruları beklenilen gibi 9. ve 10. sınıf kazanımlarından oluşmaktadır. Soruların büyük kısmının öğrencilerin anlama, yorumlama ve analiz yapma yeteneklerini ölçtüğü görülmektedir. Müfredat dışı soru bulunmamakla birlikte bir soruda öğrencilerin 10. sınıf konularından bilgi düzeyi ölçülmüştür. Bu sorunun diğerlerine göre daha zor olduğu, bu sebeple ayırt edicilik özelliğinin fazla olduğu gözlenmiştir. Diğer sorular ise öğrencilerden anlama ve buna bağlı çıkarım yapmalarını isteyen beceri temelli sorular olmuştur. Genel olarak bakıldığında 4 yorum 1 bilgi olan sınavın zorluk derecesi orta düzeydedir.”
“AYT ORTA ZOR DÜZEYDEYDİ”
Sınavın AYT kısımına da dikkat çeken Doğan, müfredatta hakim olunması gereken bilgi soruları sorulduğunu belirtti. Doğan yorumlarını şu şekilde sürdürdü:
“AYT Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersi soruları 11. ve 12. sınıf müfredatından oluşmakta ve ayırt edici soruların ağırlıkta olduğu bir sınav olmuştur. Yahudilik, Ahilik teşkilatı, sıfır ondalık sayıyı bulan İslam âlimi Harizmî soruları öğrencilerin müfredata hakim olmalarını gerektiren bilgi soruları olmuştur. 3 soru ile bilgi düzeyini ölçen sınavın diğer 3 sorusu ise beklenilen gibi anlama, yorumlama ve analiz yapma becerilerini ölçmüştür. Müfredat dışı soru bulunmayan sınavın zorluk derecesi orta-zor düzeydedir.”
“MATEMATİK GEÇEN YILA GÖRE DAHA ZOR”
Matematik Bölüm Başkanı Mustafa Yazagan 2023 TYT Matematik sorularını yorumladı. Yazagan TYT’ye ilişkin şunları aktardı:
“2023 TYT Matematik soruları müfredata uygun olarak hazırlanmıştır. Beklenen konulardan hatta beklenen sıra ve sayıda sorular sorulmuştur. Öğrencilerden matematiksel modelleme yeteneklerini kullanarak soruları doğru okuma ve yorumlama becerisi ile çözmelerini istenmiştir. Sınavın zorluk derecesi orta seviyededir. Sınavda öncüllü problem soruları, en az, en çok ifadeleri ve olumsuz soru kökleri öğrencilerin zaman kaybetmesine sebep olmuştur. Geometri soruları genelde kolay-orta seviye arasındaydı. 40 sorunun 32 tanesi 9.sınıf, 8 tanesi 10 sınıf müfredatından sorulmuştur. TYT Matematik testinin bir önceki yıla göre biraz daha zor olduğunu söyleyebiliriz.”
“MATEMATİK VE GEOMETRİ AYRINTISI”
2023 AYT Matematik sorularına ilişkin değerlendirmelerde bulunan Yazagan kimi sorularda hem matematik hem de geometri bilgilerinin aynı anda kullanılması gerektiğine dikkat çekti. Yazagan şöyle devam etti:
“2023 AYT Matematik soruları müfredata uygun olarak hazırlanmıştır. Sınav neredeyse 10 yıl önceki sınav sorularını hatırlatacak şekilde bol işlemli ve müfredata uygun olarak hazırlanmıştır. TYT ve AYT ortak müfredatından sorular klasik tarza ve işlem becerilerini ölçmektedir. Bazı sorularda Matematik ve Geometri bilgilerinin aynı anda kullanılması gereken sorular bulunmaktadır. Öğrencilerin soruları yanıtlayabilmeleri için kazanım bilgilerinin yanı sıra temel işlem beceri hızına da sahip olması gerekmektedir. 40 sorunun 13 tanesi 9.sınıf, 10 tanesi 10.sınıf, 6 tanesi 11.sınıf, 11 tanesi 12.sınıf müfredatından sorulmuştur. AYT Matematik testinin geçen yıla göre daha zor ve orta üstü zorlukta bir sınav olduğunu söyleyebiliriz.”
“GERÇEK HAYATLA İLİŞKİLENDİRİLEN SORULAR”
Fizik Bölüm Başkanı Tahire Çiğdem Yön ise 2023 TYT Fizik soruları değerlendirdi. Yön, soruların matematiksel işlem gerektirmediğine dikkat çekti. Yön ayrıca şunları aktardı:
“2023 TYT sınavında Fizik soruları MEB’in açıkladığı kazanımlara uygun olarak günlük hayattan örneklerle soruldu. Sınavda 9. Sınıf müfredatından 3 soru 10. Sınıf müfredatından 4 soru karşımıza çıktı. Elektrik ve optik üniteleri sınavın yıldızlarıydı. Önceki yılların aksine dalgalar ve kaldırma kuvveti ünitelerinden soru gelmemesi bu seneki TYT sınavının sürprizi oldu. Sorular matematiksel işlem gerektirmeyen bilgiyi gerçek hayatla ilişkilendiren bir yaklaşım üzerine kurulduğu söylenebilir.”
Yön 2023 AYT’ye ilişkin değerlendirmelerinde ise yeni nesil sorular sorulduğunu belirtti. Yön’ün yorumları şu şekilde:
2023 AYT sınavında Fizik soruları önceki yıllarda olduğu gibi 11 ve 12. Sınıf müfredatını kapsayacak şekilde karşımıza çıktı. Sorular mekanik ağırlıklı olup işlem gerektiren soru sayısı azdı. Fizik sorularının 9 tanesi 11. Sınıf, 5 tanesi 12. Sınıf ünitelerinden oluştu görüldü. AYT sınavında yer alan soruların kazanımlara uygun temel bilgi gerektiren yeni nesil sorular olarak hazırlandığını söylenebilir.
Kimya Bölüm Başkanı Deniz Köse ise düzenli çalışan öğrencilerin yapabileceği bir sınav olduğuna dikkat çekerek değerlendirmelerinde şu ifadelere yer verdi:
“2023 TYT Kimya sorularının tamamı 9. ve 10.sınıf müfredatını kapsamaktadır. Sorular zorluk düzeyi bakımından önceki yıllarda uygulanan ÖSYM sınavlarına nazaran daha fazla bilgi içerikliydi. Soruların zorluk düzeyi orta seviyedir. 7 Kimya sorusunun 4 tanesi 9. sınıf, 3 tanesi 10.sınıf kazanımlarını içermektedir. Bilgiyi yorumlayabilme kabiliyetini ölçecek şekilde soruların bulunduğu görülmüştür. Doğa ve Kimya ve Kimya Her Yerde ünitelerden soru sorulmamıştır. Düzenli çalışan öğrencilerin yapabileceği bir sınavdır.”
“YORUMA VE UYGULAMAYA DAYALI”
Köse, soruların orta zorlukta olduğu yorumunda bulunurken şunları aktardı:
“2023 AYT Kimya soruları 11. ve 12.sınıf kazanımlarını içermekte olup müfredat dışı soru yer almamaktadır. 13 adet kimya sorusunun 9 adeti 11.sınıf, 4 adeti 12.sınıf müfredatının kazanımlarını içermektedir.Soruların zorluk seviyesi orta düzeydedir. Soru ağırlıklarının bilgiyi hatırlama, yorumlama ve uygulamaya dayalı olduğu görülmüştür.”
“SINAV FORMATI AYNI”
Son olarak Biyoloji Bölüm Başkanı Zeynep Akdolun temel biyoloji bilgisinin ölçüldüğü bir sınav olduğuna dikkat çekti. Akdolun’un yorumları ise şu şekilde:
“2023 TYT Biyoloji sorularında müfredat dışı soru bulunmamaktadır. 6 Biyoloji sorusunun 3 tanesi 9. sınıf, 3 tanesi 10. sınıf kazanımlarından oluşmaktadır. Sınav geçen sene olduğu gibi temel biyoloji bilgisine sahip her öğrencinin yapabileceği düzeyde sorulmuştur. Sorular kolay ve orta düzey sorulardan oluşmaktadır. Ayrıca bazı sorular birden fazla kazanımı hatırlama ve kıyaslama tarzında sorulmuştur. Geçen seneki sınav formatında çıkılmamış yine biyoloji soruları beklenen gibi anlaşılır ve bilgi düzeyinde sorulmuştur. Sınav genel olarak öğrencilerin temel biyoloji bilgisini ve bu bilgiyi kullanma becerisini ölçmeye dayalı olduğu görülmüştür.”
“ÇELDİRİCİ VE ELEYİCİ SORULAR VARDI”
Soruları ve soruların hangi sınıf düzeyinden geldiğine de dikkat çeken Akdolun, geçen seneye göre bu yılki sınavda grafik okumanın önemine vurgu yaptı. Akdolunun 2023 AYT Biyoloji’ye ilişkin yorumları şöyle:
2023 AYT Biyoloji sorularında müfredat dışı soru sorulmamıştır. 13 biyoloji sorusunun 4 tanesi 12. sınıf kazanımlarından, 9 tanesi 11. sınıf kazanımlarından oluşmaktadır. 11. Sınıf İnsan Fizyolojisi ünitesinden 7 soru, Komünite ve Popülasyon Ekolojisi ünitesinden 2 soru, 12. Sınıf Genden Proteine ünitesinden 2 soru ve Canlılarda Enerji Dönüşümü ünitesinden 2 soru sorulmuştur. İnsan Fizyoloji ünitesinden daha çok soru olmakla birlikte, her sistem için bilgi ve yorum açısından daha ayrıntılı ve spesifik bilgiler sorulmuştur. Bazı sorular çok karşılaşılan soru tiplerinden olması nedeniyle fazla soru tipi gören öğrencilerin kolay çözebileceği sorulardan olmuştur. Genden Proteine ünitesine ait Genetik mühendislik ve biyoteknoloji sorusu çeldirici güçlü olan ve ayırt ediciliği yüksek olan sorulardan biridir. Canlılarda Enerji Dönüşümü ünitesinden Fotosentez sorusu her kaynakta bulunan ve konuya hakim her öğrencinin çözebileceği sorulardan olmuştur. Komünite ve Popülasyon Ekolojisi ünitesinden grafik yorumlamaya dayalı soru öğrencilerin zorlandığı soru tarzlarından biridir. Geçen seneki sorulara paralellik gösteren fakat bilgi,yorumlama ve grafik okuma becerilerini ölçen bir sınav olmuştur. Sınav genel olarak zorluk düzeyi bakımından sınava iyi hazırlanan öğrencilerin ancak çözebileceği şekilde orta düzey soruların yanı sıra güçlü çeldiricilerin yer aldığı eleyici sorulardan da oluştuğu görülmektedir. Geçen seneki gibi ayırt ediciliği yüksek bilen ve bilmeyen öğrencileri rahatlıkla ölçen bir sınav olduğu görülmüştür.